Strona główna Wypowiedzi Mentzen a aborcja w przypadku gwałtu. Manipulacja Hołowni

Mentzen a aborcja w przypadku gwałtu. Manipulacja Hołowni

Mentzen a aborcja w przypadku gwałtu. Manipulacja Hołowni

Szymon Hołownia

Marszałek Sejmu
Polska 2050 Szymona Hołowni

Panie Sławomirze, w ’23 roku była na Podlasiu taka sytuacja, że niepełnosprawna intelektualnie 24-latka została zgwałcona przez wujka i chciała – musiała – poddać się aborcji. Czy ta kobieta powinna iść do więzienia na 10 lat, pana zdaniem? Bo w 100 ustawach, o ile dobrze pamiętam, Mentzena, taki postulat karania kobiet za aborcję 10-letnim więzieniem był.

Debata prezydencka w Telewizji Republika, 14.04.2025

Manipulacja

Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:

  • pominięcie ważnego kontekstu,  
  • wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,  
  • wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking), 
  • używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,  
  • wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza, 
  • pozamerytoryczne sposoby argumentowania.

Sprawdź metodologię

Debata prezydencka w Telewizji Republika, 14.04.2025

Manipulacja

Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:

  • pominięcie ważnego kontekstu,  
  • wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,  
  • wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking), 
  • używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,  
  • wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza, 
  • pozamerytoryczne sposoby argumentowania.

Sprawdź metodologię

  • W 2019 roku Sławomir Mentzen zaprezentował pakiet „100 ustaw Mentzena”. Zaznaczył, że nie jest autorem wszystkich projektów, a część z nich budzi jego wątpliwości. Wśród propozycji znalazł się postulat ochrony życia dziecka poczętego.
  • Przedstawiony projekt przewidywał karę pozbawienia wolności dla osoby, która powoduje śmierć dziecka poczętego. Zaznaczono jednak, że sąd odstępuje od wymierzenia kary w stosunku do matki dziecka, która dopuściła się takiego czynu, namawiała do usunięcia ciąży bądź pomagała przy tym, jeżeli ciąża powstała w wyniku gwałtu.
  • Wśród „100 ustaw Mentzena” znalazł się postulat wprowadzenia kary od roku do 10 lat pozbawienia wolności za spowodowanie śmierci dziecka poczętego. Jednak kobieta, która zaszła w ciążę w wyniku gwałtu, a następnie zdecydowała się na aborcję, miała nie być karana przez sąd. Dlatego wypowiedź Szymona Hołowni oceniamy jako manipulację.
  • W późniejszych latach Sławomir Mentzen stwierdził, że nie był autorem większości projektów przedstawionych w „100 ustawach Mentzena”. Równocześnie polityk publicznie sprzeciwił się aborcji, nawet jeśli do ciąży doszło w wyniku gwałtu (1, 2). Powiedział także, że osoby dokonujące aborcji powinny być karane, ale później zaprzeczył, że jest za karaniem tych, które zaszły w ciążę w wyniku gwałtu.

Hołownia pyta Mentzena o aborcję

W ostatnich tygodniach odbyły się trzy debaty przed zaplanowanymi na 18 maja wyborami prezydenckimi. Dwie pierwsze miały miejsce w Końskich (1, 2), trzecią zorganizowano w studiu Telewizji Republika. 

To właśnie w trakcie ostatniego z tych wydarzeń Szymon Hołownia zadał pytanie Sławomirowi Mentzenowi. Powołał się przy tym na historię 24-latki z niepełnosprawnością intelektualną, która została zgwałcona przez swojego wujka, w wyniku czego zaszła w ciążę. – Czy ta kobieta powinna iść do więzienia na 10 lat pana zdaniem? Bo w 100 ustawach, o ile dobrze pamiętam, Mentzena, taki postulat karania kobiet za aborcję 10-letnim więzieniem byłpowiedział.

Kandydat Konfederacji odpowiedział, że nie uważa, że taka osoba powinna trafić do więzienia, na co Hołownia uznał, że w takim razie polityk zmienił swoją opinię. Sławomir Mentzen jednak temu zaprzeczył i powiedział, że nigdy nie miał takiego zdania na temat aborcji.

Ochrona życia poczętego przewidziana w „100 ustawach Mentzena”

Pakiet projektów ustaw, nazwany „100 ustawami Mentzena”, został przygotowany przed wyborami parlamentarnymi w 2019 roku. Sławomir Mentzen, wówczas wiceprezes partii KORWiN, zapowiadał, że mają one na celu podniesienie poziomu sprawiedliwości czy zwiększenie zakresu wolności osobistej Polaków.

Wśród przedstawionych propozycji znalazł się postulat ochrony życia dziecka poczętego. Przewidywał on zniesienie wszystkich istniejących wówczas przesłanek zezwalających na aborcję. Miał na celu także wprowadzenie zmian w prawie karnym. 

Strona internetowa, na której umieszczono tekst projektu tej i innych ustaw, nie jest już dostępna. W 2023 roku Sławomir Mentzen powiedział, że stało się to najprawdopodobniej wskutek wygaśnięcia hostingu tej strony. Można jednak odnaleźć fragmenty omawianego projektu we wpisach opublikowanych w mediach społecznościowych (np. 1, 2).

Jakie rozwiązania przewidziano?

Zgodnie z przedstawionym projektem ochrona życia poczętego miałaby zostać osiągnięta poprzez wprowadzenie zmian prawnych w Kodeksie karnym. Z dostępnych fragmentów tej propozycji wynika, że przewidywała ona wprowadzenie kary pozbawienia wolności od roku do 10 lat dla osoby, która powoduje śmierć dziecka poczętego. Projekt ustawy przewidywał dwa wyjątki, jednak nie zezwalał na przeprowadzanie aborcji w żadnym wypadku.  

Pierwszy wyjątek przewidziano na wypadek sytuacji, w której kobieta zaszłaby w ciążę w wyniku gwałtu. Gdyby zdecydowała się na aborcję, namawiała do przerwania ciąży bądź przy niej pomogła, sąd odstąpiłby od wymierzenia kary. W związku z tym, że ten przepis znalazł się w przedstawionym projekcie, wypowiedź Szymona Hołowni oceniamy jako manipulację.

Drugim wyjątkiem od reguły karania za aborcję byłaby sytuacja, w której osoba doprowadziła do śmierci dziecka poczętego w następstwie leczenia kobiety w ciąży, które miało na celu uniknięcie jej śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. 

Czy Sławomir Mentzen zmienił zdanie?

W następnych latach polityk Konfederacji był pytany o pakiet „100 ustaw” i projekt ustawy o ochronie życia dziecka poczętego (np. 1, 2). Na konferencji prasowej w marcu 2023 roku stwierdził, że chociaż nie był autorem tej ustawy, to jest przekonany, że aborcja jest zabiciem dziecka. – A jeżeli ktoś zabija dziecko, to powinno się to jakoś karać – uznał.

Dzień później Sławomir Mentzen był gościem Radia ZET, na którego antenie stwierdził, że temat tych ustaw jest prehistorią. – Próbuję przebić się do wyborców z przekazem prostych i niskich podatków, natomiast ludzie chcą koniecznie rozmawiać o czymś, co w ogóle nie jest obecne w moim przekazie – powiedział.

Z kolei w trakcie rozmowy w Kanale Zero, która odbyła się w marcu, ale 2025 roku, polityk sprzeciwił się dokonywaniu aborcji także w przypadku gwałtu. – Jestem głęboko przekonany, że nie wolno zabijać niewinnych dzieci, nawet jeżeli to dziecko wiąże się z jakąś nieprzyjemnością – powiedział. Wcześniej wspomniał, że kara w przypadku gwałtu powinna być surowa, ale dla gwałciciela, a nie dla ofiary.

W trakcie debaty prezydenckiej w Telewizji Republika, jak już wspomnieliśmy, kandydat Konfederacji zaprzeczył, że kiedykolwiek chciał karać kobiety za usunięcie ciąży.

 

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

EMIF

Przekaż nam 1,5% podatku!

Masz prawo do prawdy. Pomóż nam ją chronić!

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Prawda to coś więcej niż tylko punkt widzenia

Masz prawo do prawdy. Pomóż nam ją chronić!

Wspieram

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!