Klimatyczne fake newsy na pierwszym miejscu

European Digital Media Observatory (EDMO) to inicjatywa zrzeszająca organizacje factcheckingowe działające w państwach Unii Europejskiej. W jej skład wchodzi również Stowarzyszenie Demagog.

W ramach comiesięcznych publikacji EDMO analizuje popularność poszczególnych tematów, w obrębie których można natknąć się na dezinformację. Z najnowszej, sierpniowej edycji raportu dowiadujemy się, że organizacje zrzeszone w EDMO zweryfikowały w ubiegłym miesiącu 1 187 fałszywych informacji. 

Niemal co piąty fake news dotyczył zmiany klimatu (19 proc. zweryfikowanych treści). Oprócz tego wciąż powraca dezinformacja dotycząca wojny w Ukrainie (12 proc.) i pandemii COVID-19 (10 proc.)

Dezinformacja okołowojenna traci na popularności

Wciąż zauważalny jest trend, o którym pisaliśmy przy analizie raportu z ubiegłego miesiąca. Fake newsy dotyczące pandemii COVID-19 od kilku miesięcy utrzymują się na podobnym poziomie (ok. 10 proc.).

Inflacja zawitała wśród wątków dezinformacyjnych

Oprócz powracającego regularnie tematu wojny w Ukrainie, a także denializmu klimatycznego oraz sceptycyzmu wobec szczepionek przeciwko COVID-19 i pandemii, dużą popularność zyskały narracje dotyczące wzrostu cen w państwach UE.

Fałszywe informacje sugerują, że inflacja nie jest powiązana z trwającą na wschodzie wojną. W innych źródłach padają nawet sugestie, że inflacja to kłamstwo i rządowy spisek. Obywatele UE są mylnie przekonywani, że poza ich państwem ceny gazu i żywności są znacznie tańsze.

Dywersyfikacja fałszywych informacji i nowe tematy

Uwagę przykuwa fakt, że dezinformacja pojawiająca się w państwach UE przestaje być jednorodna, a zakres tematyczny fake newsów uległ znacznej dywersyfikacji. 

Nowe nurty fałszywych treści stanowią zagrożenie, ponieważ mogą trafić do większej liczby osób, które przedtem nie były narażone na dezinformację.

Cztery narracje, które szczególnie zyskały na popularności

W podsumowaniu przytoczono cztery fałszywe wątki, które cieszyły się największą popularnością. Wśród nich znalazły się:

• wyjęte z kontekstu nagrania i zdjęcia łączące protesty rolników w Piemoncie z antyrządowymi protestami rolników w Holandii,
• treści sugerujące, że pożary lasów są wywoływane celowo przez helikoptery,
• wpisy utrzymujące, że Światowe Forum Ekonomiczne wzywa do skończenia z „rozrzutnością”, jaką jest posiadanie prywatnego samochodu,
• zmanipulowane mapy pogodowe w celu wyolbrzymienia skutków zmiany klimatu.