Edukacja 
Ekologia 
Klimat 
Energetyka 
Fact-checking 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
3 min czytania
Analiza
Omawiamy ważne fakty dla debaty publicznej, a także przedstawiamy istotne raporty i badania.
3 min czytania
Ponad połowa Polaków nie ufa mediom. Najgorzej wypada TVP
Ponad połowa Polaków nie ufa mediom. Najgorzej wypada TVP
Tylko 42 proc. Polaków uważa media za godne zaufania – tak wynika z Digital News Report 2022. Tylko ok. 20 proc. Polaków postrzega media jako wolne od nacisków politycznych i komercyjnych. Za najbardziej wiarygodne źródło informacji zostało uznane radio RMF FM. Najmniejszym zaufaniem Polacy darzą Telewizję Polską.
Raport przedstawia, w jaki sposób załamuje się związek między dziennikarstwem oraz opinią publiczną, włączając w to spadek zaufania do mediów, malejące zainteresowanie wiadomościami oraz wzrost unikania czytania wiadomości. Pochyla się również nad zagadnieniami fałszywych treści, zwraca uwagę na polaryzację odbiorców oraz sprawdza, w jaki sposób młodzi ludzie korzystają z wiadomości.
Misinformacja na świecie
W tegorocznym badaniu znaleziono zależność między strachem przed natrafieniem na fałszywe informacje a korzystaniem z mediów społecznościowych. Wśród osób korzystających z social mediów jako z głównego źródła informacji 61 proc. martwi kwestia rozróżniania prawdy od fałszu. Z kolei wśród ludzi niekorzystających z portali społecznościowych martwi się o to 48 proc. ankietowanych.
Badanie przeprowadzono na przełomie stycznia i lutego br., dlatego nie obejmuje ono odbioru dezinformacji na temat wojny w Ukrainie. W tamtym czasie dominowały następujące trendy związane z fałszywymi informacjami:
- Najbardziej nośnymi misinformacjami nadal pozostawały te dotyczące pandemii COVID-19. Dotyczy to większości regionów świata. W każdym z badanych rejonów co najmniej 45 proc. respondentów twierdziło, że zetknęło się z wątpliwymi informacjami na temat koronawirusa (najwięcej w Ameryce Południowej – 54 proc., najmniej w Afryce i Europie – po 47 proc.).
- Podobnie wypadają fałszywe informacje o charakterze politycznym. Te informacje – podobnie jak w przypadku misinformacji na temat pandemii – są najbardziej widoczne w Ameryce Południowej (51 proc.). Wśród Europejczyków odsetek ten wyniósł 34 proc.
- W sprawach klimatycznych fałszywe informacje były najczęściej dostrzegane przez mieszkańców Ameryki Północnej (32 proc.). W Europie z tego typu treściami zetknęło się 19 proc. ankietowanych.
- Fałszywe treści dotyczące imigracji były najbardziej dostrzegalne w Europie oraz w Ameryce Północnej – odpowiednio 20 proc. i 27 proc.
- Najczęściej fałszywe informacje o celebrytach są spotykane w mniej zamożnych regionach świata. Przoduje zdecydowanie Afryka (48 proc.), miejsce drugie przypadło Ameryce Południowej z 33 proc. Europa zajęła ostatnie miejsce (20 proc.).
- W ostatniej kategorii dotyczącej produktów lub scamu w zależności od regionu odsetek osób, które spotkały się z misinformacjami, wynosił od 16 proc. do 29 proc. (najmniej w Europie, a najwięcej w Afryce).
Spadek zaufania do mediów
W tym roku widoczny jest spadek zaufania do informacji w 21 spośród 46 analizowanych rynków. W 18 krajach zaufanie pozostało na podobnym poziomie. Średni poziom zaufania w analizowanych krajach wyniósł 42 proc., nieznacznie zmniejszając się w stosunku do roku poprzedniego.
Państwem o największym zaufaniu pozostaje Finlandia – 69 proc. mieszkańców tego kraju ufa tamtejszym środkom przekazu.
Polska jest państwem o najwyższym zaufaniu do mediów spośród badanych państw regionu Europy Wschodniej. Zaufanie to wynosi 42 proc. Z roku na rok Polacy uznają media za coraz mniej godne zaufania. Tylko w stosunku do roku poprzedniego zaufanie spadło o 6 punktów proc. Ostatni raz przekroczyło 50 proc. w 2017 roku.
Kolejne miejsca w rankingu w naszym regionie wyglądały następująco:
- Bułgaria – 35 proc.,
- Czechy – 34 proc.,
- Rumunia – 33 proc.,
- Węgry – 27 proc.,
- Słowacja – 26 proc.
Istotne jest umieszczenie tych danych w odpowiednim kontekście. W większości przypadków tam, gdzie poziom zaufania jest wyższy niż wcześniej, pandemia sprawiła, że wiele osób zyskało poczucie niezawodności mediów.
Wolność mediów
W przypadku wiary w wolność mediów od wpływów politycznych ponownie na pierwszym miejscu znajduje się Finlandia (50 proc.). Na następnych czterech miejscach ulokowały się: Holandia (46 proc.), Dania (43 proc.), Norwegia (43 proc.) i Niemcy (41 proc.). Państwa o wysokiej wierze w wolność swoich mediów często zajmują wysokie miejsca w rankingu Press Freedom Index.
W Polsce zaledwie 19 proc. respondentów wierzy, że media są wolne od nacisków politycznych (spadek o 1 punkt proc. od roku 2017). Co piąty Polak uważa również, że media w Polsce nie są wolne od nacisku biznesu (spadek o 3 punkty proc. w porównaniu z 2017 rokiem).
Z kolei we wskaźniku wolności prasy Polska spadła z miejsca 18 w 2015 roku do 66 miejsca w roku 2022. W ciągu tych lat nie doszło ani razu do wzrostu pozycji w rankingu.
Polaryzacja mediów najwyższa w Polsce
W tym roku zapytano respondentów również o to, czy uważają główne media za spolaryzowane. Wśród Polaków aż 54 proc. ankietowanych dostrzega podziały pomiędzy mediami. To najwyższy odsetek wśród wszystkich uwzględnionych w badaniu państw.
Na następnych miejscach znalazły się: Hiszpania (49 proc.), Tajlandia (48 proc.) i Argentyna (47 proc.). Polaryzację mediów najrzadziej dostrzegają mieszkańcy Korei Południowej (15 proc.), Portugalii (16 proc.) i Singapuru (16 proc.).
TVP najmniej zaufaną stacją w Polsce
W badaniu zestawiono zaufanie do najpopularniejszych mediów. W Polsce najbardziej zaufaną stacją okazał się RMF FM (51 proc. badanych darzy stację zaufaniem), w stosunku do którego tylko 14 proc. zgłosiło brak zaufania. W dalszej kolejności Polacy najbardziej ufają Radiu Zet i telewizji TVN (po 47 proc.).
Na drugim końcu zestawienia znalazło się m.in. TVP. Odsetek osób ufających tej stacji (24 proc.) jest o połowę niższy niż odsetek osób uważających ją za niewiarygodną (49 proc.). Wyżej znalazły się m.in. Gazeta Polska (27 proc. ufających) oraz Super Express (29 proc.).
Tegoroczny Digital News Report 2022 – przygotowany przez Instytut Studiów nad Dziennikarstwem Reutera (Reuters Institute for the Study of Journalism) – prezentuje spostrzeżenia bazujące na badaniu YouGov, w którym wzięło udział 93 tys. respondentów z 46 krajów.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
