Fake news w pigułce

29 sierpnia 2023 roku na profilu Świadome Plemię Polski udostępniono fragment wypowiedzi Huberta Czerniaka na temat witaminy D3. Stwierdził on m.in., że: „dawka podtrzymująca dla dorosłego człowieka: 25 do 50 tys. jednostek witaminy D3 dziennie” (czas nagrania 1:10). Dane te nie pokrywają się z najnowszymi zaleceniami badaczy.

Źródło: www.facebook.com

Film obejrzano ponad 958 tys. razy i zostawiono pod nim ponad 740 komentarzy. Pojawiły się wśród nich takie z wyrazami wsparcia: „Super doktor !mówi prawdę .”, „prawda!!!udostępniamy!!!Jestem opiekunem medycznym i wiem to od lat”.

Nagranie jest fragmentem dłuższego filmu (czas nagrania 0:00) opublikowanego na YouTubie na kanale Hubert Czerniak TV. Analizowaliśmy już kilka materiałów opartych na wypowiedziach Huberta Czerniaka opublikowanych w mediach społecznościowych. W swoich wypowiedziach rozpowszechniał on fałszywe tezy nie tylko o suplementowaniu witamin, ale też o 5G, szczepieniach HPV oraz klimacie. 

Jak naturalnie przyjmować witaminę D3? Wyjaśniamy

W omawianym nagraniu w odpowiedzi na uwagę prowadzącego, że witaminę D3 pozyskuje się dzięki przebywaniu na słońcu, Hubert Czerniak stwierdza: „ Nieprawda! Za mało! Najlepiej uzyska Pan witaminę D3 między godziną 11.00 a 13.00, a wszyscy każą się chować” (czas nagrania 0:07).

Nasz organizm jest w stanie wytwarzać witaminę D3 dzięki promieniowaniu słonecznemu, które przenika do skóry. Na stronie Serwisu Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia możemy przeczytać: 

Należy pamiętać o tym, że dłuższe przebywanie na słońcu, na przykład podczas wielogodzinnego pobytu na plaży, może być groźne dla zdrowia. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV wiąże się również z przyspieszonym starzeniem skóry. Zwiększa ryzyko m.in. nowotworów, dlatego warto korzystać z kremów z filtrem UV.

Innym źródłem witaminy D3 jest dieta. Witaminę uzupełnimy, jedząc tłuste ryby (np. łososia, makrelę czy śledzia). W mniejszych ilościach obecna jest także w jajach i produktach mlecznych. 

Niedobór witaminy D3 – jak duży jest w Polsce?

Niedobór witaminy D3 może być przyczyną krzywicy, zwiększonej łamliwości kości. Witamina ta odpowiada też za redukowanie stanów zapalnych, prawidłowe funkcjonowanie nerwowo-mięśniowe i odpornościowe czy metabolizm glukozy. Dlatego istotne jest, aby zapewnić jej odpowiedni poziom w organizmie.

Niestety, u większości Polaków występuje niedobór witaminy D3. Dlatego zaleca się jej suplementowanie. Na początku 2023 roku w czasopiśmie „Nutriens” opublikowano artykuł dotyczący ustaleń badaczy w kwestii profilaktyki i strategii leczenia niedoboru witaminy D w Polsce. 

10 tys. jednostek na kilogram masy ciała? Informacja wyrwana z kontekstu

W filmie pada stwierdzenie: „Proszę zajrzeć do podręcznika profesora Kostowskiego dla lekarzy i studentów medycyny tam jest powiedziane: 10 tys. na kilogram wagi ciała” (czas nagrania 0:15).

Sprawdziliśmy, co napisano w podręczniku „Farmakologia. Podstawy farmakoterapii” pod redakcją prof. dr hab. Wojciecha Kostowskiego. Wspomina się tu o dużych dawkach (5 tys. – 10 tys. jednostek na dzień czy okresowe iniekcje domięśniowe dawki 300 tys. – 600 tys. jednostek), ale zalecano je w przypadku leczenia krzywicy (wyd. III, s. 387). Nie dotyczy to codziennego dawkowania dla kogoś, kto nie cierpi na tę przypadłość. 

Jakie są zalecenia w kwestii dawkowania witaminy D?

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i Agencja Żywności i Leków (FDA) podają (1, 2), że ze względów bezpieczeństwa nie powinno się przekraczać dziennej dawki witaminy D w wysokości 4 tys. jednostek międzynarodowych. 

W artykule znajdziemy dokładniejsze informacje na ten temat z podziałem na grupy wiekowe, grupy ryzyka oraz profilaktykę i leczenie. Dlatego dawki dobrze jest ustalić z lekarzem. Dla przykładu, w profilaktyce duże dawki zalecane są osobom dorosłym z nadwagą lub otyłością, ale i w tym przypadku górny limit spożycia ustalono na 10 tys. jednostek dziennie. To o wiele mniej, niż powiedziano w nagraniu.

Czy można przedawkować witaminę D3? Owszem

W omawianym nagraniu mowa o tym, że „Dawka podtrzymująca dla dorosłego człowieka: 25 do 50 tys. jednostek witaminy D3 dziennie” (czas nagrania 1:10). Przez dawkę podtrzymującą rozumiemy: „dawkę niezbędną do utrzymania działania leczniczego na poziomie stężenia terapeutycznego w przyjętym schemacie dawkowania”.

Według informacji w serwisie Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia (MZ i NFZ) nie da się przedawkować witaminy D3, którą wytwarzamy dzięki promieniowaniu słonecznemu czy przyjmujemy w pożywieniu. 

Choć hiperwitaminoza D to rzadkie schorzenie, należy być ostrożnym: organizm nie może wydalić nadmiaru witaminy wraz z moczem, ponieważ nie rozpuszcza się ona w wodzie, tylko w tłuszczach. 

Przedawkowanie witaminy D może spowodować m.in. następujące dolegliwości: 

• nudności i wymioty, 
• osłabienie, 
• częste oddawanie moczu, 
• bóle kości,
• problemy z nerkami (tj. tworzenie się kamieni wapniowych).