Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
ADHD to fikcja? Sprawdzamy, co na ten temat mówią naukowcy
Czy ADHD to zaburzenie wymyślone przez koncerny farmaceutyczne po to, aby korporacje mogły czerpać zyski? Przyglądamy się twierdzeniom z popularnego wpisu.

fot. Pexels / Threads / Modyfikacje: Demagog
ADHD to fikcja? Sprawdzamy, co na ten temat mówią naukowcy
Czy ADHD to zaburzenie wymyślone przez koncerny farmaceutyczne po to, aby korporacje mogły czerpać zyski? Przyglądamy się twierdzeniom z popularnego wpisu.
ANALIZA W PIGUŁCE
- Na platformie Threads pojawił się wpis, w którym stwierdzono, że ADHD „to fikcja” i że zostało wymyślone przez koncerny farmaceutyczne, aby zarabiać na lekach. Jak możemy przeczytać: „To nie choroba, to biznes”.
- ADHD to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Jego istnienie potwierdza wiele rzetelnych źródeł (np. 1, 2, 3). To nie choroba, a zaburzenie rozwojowe, z którym człowiek funkcjonuje od urodzenia do końca życia. Charakteryzuje się występowaniem jednego lub kilku objawów: nadmiernej ruchliwości, zaburzeń koncentracji uwagi czy nadmiernej impulsywności.
- W leczeniu ADHD u dzieci i u dorosłych można stosować leki, jeśli są one niezbędne. Jest to jednak proces wymagający złożonych metod postępowania, dostosowanych do potrzeb każdego pacjenta. Do innych form leczenia (poza farmakoterapią) zalicza się np. psychoedukację, terapię rodzin czy terapię poznawczo-behawioralną.
W sieci nietrudno jest się natknąć na szkodliwe wpisy dotyczące zdrowia psychicznego. W przeszłości analizowaliśmy już m.in. problem samodiagnozowania problemów ze zdrowiem psychicznym bazującego na przypadkowych filmach z mediów społecznościowych i omawialiśmy popularne mity w tym zakresie.
Tym razem przyglądamy się fałszywym treściom na temat ADHD – pod koniec 2024 roku na platformie Threads opublikowano nieprawdziwe informacje na temat zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD. Według treści pewnego wpisu takie zaburzenie nie istnieje, a wielkie międzynarodowe korporacje wymyśliły je tylko po to, aby czerpać zyski finansowe ze sprzedaży leków.
Jak czytamy we wpisie [pisownia oryginalna]: „ADHD to wygodna wymówka dla systemu, który nie toleruje różnorodności, i maszynka do zarabiania miliardów dla przemysłu farmaceutycznego. Każdy, kto nie mieści się w sztywne ramy, dostaje etykietę »chory « i receptę na drogie leki”.
Czym jest ADHD?
ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ang. attention deficit hyperactivity disorder), jest zaburzeniem rozwojowym, które może się objawiać m.in. poprzez nadmierną ruchliwość, zaburzenia koncentracji uwagi i nadmierną impulsywność. Jednak objawy mogą się różnić w zależności od osoby i z tego powodu wyróżnia się kilka typów ADHD:
- typ nieuważny,
- typ nadpobudliwy i impulsywny,
- typ mieszany.
Jak rozpoznaje się ADHD?
Diagnoza ADHD zazwyczaj jest stawiana w dzieciństwie, chociaż możliwe jest jego rozpoznanie również w dorosłości. Jak piszą lek. Magdalena Miernik-Jaeschke i prof. dr hab. Irena Namysłowska w artykule poświęconym temu zaburzeniu:
„Rozpoznanie ADHD stawia się najczęściej na podstawie kryteriów diagnostycznych klasyfikacji ICD-10. Aby spełnić kryteria rozpoznania, objawy muszą wystąpić przed 7 rokiem życia dziecka, trwać przez co najmniej 6 miesięcy, utrudniać codzienne funkcjonowanie i pojawiać się przynajmniej w dwóch różnych środowiskach, w których dziecko funkcjonuje”.
Temat ADHD u dorosłych rozwija w innym artykule lek. med. Paweł Brudkiewicz:
„Wyniki wiarygodnych badań z ostatnich lat wskazują, że w większości przypadków ADHD utrzymuje się również u dorosłych, wraz z towarzyszącymi mu problemami psychospołecznymi. Zespół ten rozpoczyna się w dzieciństwie i jest stanem trwającym przez całe życie. Zwykle wraz z wiekiem pacjenta obraz kliniczny zaburzeń ulega zmianie, ale w dużym stopniu jest podobny do obserwowanego u dzieci”.
Czy ADHD nie istnieje? To popularny mit
W omawianym przez nas wpisie pojawia się informacja, że ADHD „to nie choroba, to biznes […] to fikcja stworzona po to, by farmaceutyczne giganty mogły wciskać ludziom tabletki […]”. I tu co do jednego należy się zgodzić – zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi nie jest chorobą, lecz zaburzeniem neurorozwojowym. Nie oznacza to jednak, że ADHD nie istnieje i należy je bagatelizować czy sprowadzać do „spisku koncernów farmaceutycznych”.
Na stronie amerykańskiego Cleveland Clinic czytamy, że badania naukowe coraz częściej wskazują, że ADHD jest przypadłością przekazywaną genetycznie. Ponadto, jak podkreśla dr Michael Manos, specjalista ds. zdrowia behawioralnego dzieci, „badania przeprowadzone na skanach MRI mózgów ponad 3000 dzieci i dorosłych wykazały różnice w wielkości mózgu dzieci z ADHD i tych, które go nie mają. Dzieci z ADHD miały mniejsze mózgi, z zauważalnymi różnicami wielkości w częściach mózgu związanych z kontrolą emocjonalną, samokontrolą, pamięcią i uczeniem się”.
W dostępnych źródłach brak doniesień wskazujących na to, że ADHD miałoby być wymysłem koncernów farmaceutycznych (np. 1, 2, 3). Narracja ta nosi znamiona myślenia konspiracyjnego.
W sieci odnaleźć można wiele nierzetelnych, fałszywych informacji dotyczących zdrowia psychicznego. Pamiętajmy, że nie każdy, kto w internecie przedstawia się jako ekspert, jest nim naprawdę. Dlatego podczas poszukiwania informacji na temat np. ADHD warto skorzystać ze sprawdzonych, zaufanych źródeł, takich jak oficjalne strony centrów medycznych, organizacji zajmujących się zdrowiem bądź portali, na których pojawiają się artykuły autorstwa specjalistów.
W jaki sposób leczy się ADHD u dzieci?
W poście poruszono temat leków, jakie mogą przyjmować osoby z ADHD. Należy pamiętać, że farmakoterapia nie jest jedyną formą leczenia tego zaburzenia. Wymaga ono złożonych metod postępowania, dostosowanych do potrzeb każdego pacjenta.
Lek. Magdalena Miernik-Jaeschke i prof. dr hab. Irena Namysłowska podkreślają, że w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym „psychoedukacja i interwencje behawioralne zwykle okazują się wystarczające”. Wspomnianymi dostępnymi metodami leczenia ADHD są np.:
- psychoterapia indywidualna dziecka,
- psychoterapia rodzinna,
- treningi umiejętności społecznych, treningi radzenia sobie ze złością i z agresją,
- ćwiczenia i treningi skierowane na specyficzne trudności z opanowywaniem umiejętności szkolnych, na zaburzenia koordynacji ruchowej i na zaburzenia koncentracji.
Jeśli powyższe metody okażą się niewystarczające, można rozważyć wprowadzenie farmakoterapii.
ADHD u dorosłych
Leczenie zaburzenia u osób dorosłych również wymaga podejścia kompleksowego i wielokierunkowego. Wśród zalecanych metod lek. Paweł Brudkiewicz, psychiatra, wyróżnia:
- farmakoterapię ADHD i zaburzeń współistniejących,
- psychoedukację dotyczącą ADHD i zaburzeń współistniejących,
- terapię poznawczo-behawioralną,
- coaching,
- terapię rodzin,
- pomoc w organizowaniu codziennych aktywności.
Jak dodaje w dalszej części artykułu:
„Farmakoterapia służy jedynie opanowaniu objawów i nie zapewnia wyleczenia, a symptomy ADHD mogą powrócić po odstawieniu leków. Zwykle konieczne jest zatem długotrwałe leczenie farmakologiczne i psychospołeczne”.
Przekaż nam 1,5% podatku!
Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter