Strona główna Fake News Cykl słoneczny i ruch galaktyki – czy to powoduję zmianę klimatu? Sprawdzamy, co mówi nauka

Cykl słoneczny i ruch galaktyki – czy to powoduję zmianę klimatu? Sprawdzamy, co mówi nauka

W sieci pojawiło się nagranie, z którego możemy się dowiedzieć, że obecnie obserwowana zmiana klimatu jest naturalnym zjawiskiem, co wynika z cyklu słonecznego i ruchu galaktyki. W analizie wyjaśniamy, co na ten temat mówią ustalenia naukowe.

w tle krajobraz - po prawej stronie łąka, po lewej stronie wysuszona gleba i zrzut ekranu z nagrania z Facebooka, na nagraniu kobieta w szarym garniturze

fot. Pixabay / Facebook / Modyfikacje: Demagog

Cykl słoneczny i ruch galaktyki – czy to powoduję zmianę klimatu? Sprawdzamy, co mówi nauka

W sieci pojawiło się nagranie, z którego możemy się dowiedzieć, że obecnie obserwowana zmiana klimatu jest naturalnym zjawiskiem, co wynika z cyklu słonecznego i ruchu galaktyki. W analizie wyjaśniamy, co na ten temat mówią ustalenia naukowe.

ANALIZA W PIGUŁCE

  • Na TikToku i na Facebooku pojawiło się nagranie, z którego możemy się dowiedzieć, że wpływ na obecną zmianę klimatu mają przede wszystkim naturalne czynniki, takie jak aktywność słoneczna, zmiany w ułożeniu osi Ziemi czy ruch układu słonecznego w galaktyce. Natomiast rolę człowieka w tym procesie zanegowano i sprowadzono do poziomu manipulacji stosowanej przez naukowców.
  • Neutralne procesy też mają wpływ na klimat. Jednak za obecne zmiany klimatyczne, obserwowane po rewolucji przemysłowej, odpowiada przede wszystkim działalność człowieka – zwłaszcza emisje gazów cieplarnianych do atmosfery.
  • Zgodnie z konsensusem naukowym cykl słoneczny ma bardzo mały wpływ na temperaturę Ziemi. Podobnie, w zgodzie z ustaleniami naukowymi, nie ma korelacji między ruchem galaktyki i obecnie obserwowaną zmianą klimatu. 

Dezinformacja klimatyczna zniekształca rzeczywistość i wpływa na postrzeganie działań proklimatycznych. Na naszych łamach regularnie obalamy twierdzenia związane z fałszywymi doniesieniami poważającymi globalne ocieplenie (1, 2). 

W połowie stycznia na TikToku i na Facebooku udostępniono nagranie z fragmentem wypowiedzi, w której stanowisko naukowców dotyczące zmiany klimatu porównano do staroegipskich wierzeń związanych ze składaniem ofiar podczas zaćmienia Słońca. W materiale pojawia się stwierdzenie, że zmiana klimatu – podobnie jak zaćmienie Słońca – są zjawiskiem naturalnym. Jak można usłyszeć [pisownia oryginalna]: „wpływ na to ma cykl słoneczny, w którego jesteśmy w maksimum. Precesja, czyli nachylenie osi Ziemi i sam ruch galaktyki, całej naszej drogi mlecznej”.

zrzut ekranu przedstawiający omawianą rolkę

Źródło: Tiktok.com, 01.15.2025

Nagranie cieszyło się ogromnym zainteresowaniem. Zyskało ponad 11 tys. komentarzy oraz 4,5 tys. udostępnień. Wśród komentarzy możemy przeczytać [pisownia oryginalna]: Wmawiali nam dziurę ozonowa teraz ocieplenie klimatu a zaraz będziemy mówić o zlodowaceniu”, „Taka prawda, to są procesy zmian , które były i będą”. 

Oddziaływanie cyklu słonecznego na klimat jest niewielkie 

Przywołany cykl słoneczny to zmiany w aktywności elektromagnetycznej Słońca, w tym promieniowania wysyłanego w kierunku Ziemi, które powtarza się średnio co 11 lat. W okresie wzmożonej aktywności możemy częściej obserwować zorze polarne czy zakłócenia w działaniu systemów komunikacyjnych, m.in. GPS. Zgodnie z konsensusem naukowym obecnie obserwowane globalne ocieplenie nie jest spowodowane przez Słońce.

„[…] ocieplenie, które obserwujemy w ostatnich dekadach, jest zbyt szybkie, aby można je było powiązać ze zmianami w orbicie Ziemi, i zbyt intensywne, aby mogło być spowodowane aktywnością słoneczną”.

Choć Słońce ma wpływ na kształtowanie się klimatu, to jednak zmiany w jego aktywności odgrywają niewielką rolę, zarówno w krótkotrwałej, jak i w długotrwałej perspektywie. Obserwacje Słońca w ostatnich dekadach wskazują na tendencję do ochładzania, co jest rozbieżne z obserwowanymi wzrostami temperatur.

Porównanie globalnych zmian temperatur powierzchni Ziemi (czerwona linia) i dostarczanej energii słonecznej do Ziemi (żółta linia)

Źródło: NASA Global Climate Change

Precesja wpływa na klimat, ale długotrwale i powoli, a nie – w sposób nagły

Precesja Ziemi jest jednym z trzech elementów składających się na tzw. cykl Milankowicza. Jest to potwierdzona teoria długotrwałych, niedostrzegalnych gołym okiem zmian klimatycznych opartych na cyklicznych zmianach promieniowania słonecznego na różnych szerokościach geograficznych.

Bardzo powolne zmiany są efektem trzech typów ruchów Ziemi: 

  • Mimośrodowość (ang. eccentricity) orbity wokół Słońca – orbita, po której porusza się Ziemia względem Słońca, nie jest idealnym kołem, a elipsą, która powoli zmienia się wraz z każdym okrążeniem. Wpływa to na odległość pomiędzy planetą a gwiazdą, a tym samym na długość i intensywność pór roku. Czas trwania całego cyklu trwa ok. 100 tys. lat.
  • Inklinacja (ang. obliquity) – zmiana w nachyleniu osi Ziemi, która waha się pomiędzy 22,1° a 24,5° w stosunku do płaszczyzny orbity w ruchu obiegowym. Wzrost nachylenia osi sprawia, że pory roku są ekstremalne: lata są cieplejsze, a zimy – zimniejsze, z kolei spadek kąta je łagodzi. Proces zmian zachodzi w ciągu ok. 41 tys. lat.
  • Precesja (ang. precession) – ruch osi obrotu naszej planety, który w uproszczeniu można porównać do kręcącego się bączka. Wpływa na większe kontrasty pór roku na jednej z półkul, z kolei na drugiej – na ich łagodność. Cykl trwa ok. 25,8 tys. lat. 

Cykl Milankowicza nie wyjaśnia wszystkich zmian zachodzących na naszej planecie, jest jedynie jednym z czynników wpływających m.in.: na pojawienie się i zaniknięcie epok lodowcowych. Jednak zmiany te zachodzą powoli i stopniowo – w ciągu 150 lat obserwacji oddziaływanie cyklu na klimat było nieznaczne. 

Teoria wpływu ruchu galaktyki – czy dowodzi naturalnej zmiany klimatu?

Ruch naszej galaktyki nie ma wpływu na obecne obserwowaną zmianę klimatu. Jedna ze starych teorii głosiła, że układ słoneczny raz na 140 mln lat przechodzi przez jedno z ramion naszej galaktyki, co ma odpowiadać szczytom epok lodowcowych. Jednak tę korelację obalono w 2009 roku po ponownym zbadaniu struktury galaktyki.

Wykazano, że ramiona galaktyki znajdują się pod różnymi kątami, co sprawia, że mają one asymetryczny kształt, a układ słoneczny nie przechodzi przez nie w jednakowym czasie. W związku z tym nie można spodziewać się cykliczności takiego zdarzenia. Wyjaśnienie obecnej zmiany klimatu wiąże się zwłaszcza z działalnością człowieka.

Za obecną zmianę klimatu odpowiada przede wszystkim człowiek 

Do czasów rewolucji przemysłowej zmiany klimatu można było wyjaśnić procesami naturalnymi, jednak obecnie nie odgrywają one tak dużego znaczenia. Dowody naukowe wskazują, że za obecne zmiany klimatyczne odpowiada człowiek – głównie poprzez uwalnianie dużej ilości gazów cieplarnianych do atmosfery.

Wzrost stężenia CO2, a także metanu i podtlenku azotu, wpływa na wzrost temperatury

Nie można też pominąć tego, że przy ocenie zmiany klimatu są brane pod uwagę czynniki naturalne. Zostały one uwzględnione chociażby podczas przygotowywania raportu IPCC (Międzyrządowego Zespołu ds. Zmiany Klimatu) w 2007 roku. Autorzy raportu zwrócili uwagę na istotną rolę gazów emitowanych przez człowieka (s. 3–4). Jedna z konkluzji płynących ze wspomnianego raportu była taka, że jest wysoce nieprawdopodobne, aby Ziemia ocieplała się wyłącznie z przyczyn naturalnych.

Naukowcy zajmujący się klimatem wskazują, że w porównaniu z działalnością człowieka efekt naturalnych procesów zachodzących na Ziemi ma niewielki wpływ na klimat (s. 10). Wiarygodne źródła potwierdzają, że to przede wszystkim czynniki antropogeniczne odpowiadają za globalne ocieplenie (1, 2, 3).

„Największy wpływ na ocieplenie ma dwutlenek węgla (64 proc.). Na drugim miejscu jest metan (19 proc.). Trzecia pod względem wielkości jest kategoria chlorofluorowęglowodorów (CFC; 8,1 proc.)”.

Przekaż nam 1,5% podatku!

Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Od 10 lat prześwietlamy słowa polityków!

Koniec gry w oszusta! Przekaż 1,5% na Demagoga

Wspieram