FAKE NEWS W PIGUŁCE

Temat wojny w Ukrainie nie traci na popularności. 18 marca 2023 roku w Kielcach odbyła się konferencja pod hasłem „Czy grozi nam wojna?”, nawiązująca do konfliktu zbrojnego w Ukrainie. W serwisie YouTube pojawiły się nagrania z tego wydarzenia (1, 2, 3, 4, 5, 6).

Poszczególne fragmenty relacji wideo znalazły się także na Facebooku. Pierwszą z nich udostępniły m.in. profile: Góralskie Veto, eMisja.Tv czy Walczymy o Pamięć i Prawdę. Wpisy z linkiem do konferencji opublikowano również w grupach na Facebooku, np. w tej zrzeszającej zwolenników Jana Pospieszalskiego oraz w grupie Polska, a nie Polin.

Źródło: www.facebook.com

W sekcji komentarzy pod wpisami  można znaleźć takie głosy: „Politycy starają się jak mogą zeby była (wojna – przyp. Demagog) to niech biorą na ramię broń i kierunek Ukraina”; „A ja panu mówię że jest to zasłona dymna wobec działań agendy 2030”. Internauci wyrażali też pozytywne opinie o wydarzeniu: „Wspaniała, merytoryczna konferencja. Dziękuję” – podsumował jeden z użytkowników Facebooka.

Zamieszanie z organizacją konferencji i nieprawidłowości na plakatach

Konferencja miała pierwotnie odbyć się w Grand Hotelu w Kielcach, jednak ten anulował organizatorom rezerwację miejsca, powołując się na możliwy antyukraiński wydźwięk konferencji.

Logo hotelu zostało bezprawnie wykorzystane na plakatach promujących konferencję. W materiałach promocyjnych wydarzenia można było zobaczyć również znak graficzny Sejmu. Do sprawy odniósł się Andrzej Grzegrzółka, dyrektor Centrum Informacyjnego Sejmu:

Organizatorzy starali się jeszcze, by konferencja odbyła się w kieleckim Hotelu Kongresowym, lecz i ten odmówił. Wydarzenie ostatecznie odbyło się w dawnym budynku SHL w Kielcach. Miejsce do ostatniej chwili trzymano w tajemnicy. Mimo to, jak donosiły lokalne media, frekwencja wśród publiczności była bardzo duża.

Kto wziął udział w wydarzeniu? Osoby, które powielały fałszywe informacje

W trakcie konferencji swoje wystąpienia mieli:

• Mirosław Piotrowski,
• Lucyna Kulińska,
• Leszek Sykulski,
• Józef Białek,
• Sebastian Pitoń,
• Marcin Rola.

Osoby te powielały w sieci informacje niezgodne z prawdą (1, 2, 3), m.in. na temat wojny w Ukrainie, uchodźców z tego kraju czy szczepionek przeciw COVID-19. Przykładowo: Józef Białek jest autorem książki „COVID-19 Globalna mistyfikacja”, w której rozpowszechniał niezgodne z prawdą twierdzenia dotyczące koronawirusa. Sebastian Pitoń zyskał popularność jako działacz Góralskiego Veta, które aktywnie opowiadało się przeciwko pandemicznym obostrzeniom. Razem z Leszkiem Sykulskim założyli Polski Ruch Antywojenny.

Na nagraniu z konferencji zostali zaprezentowani również jej współorganizatorzy z Kielc. To Andrzej Rak i Michał Gwadera (czas nagrania 01:05). Ten pierwszy jest działaczem grupy StopCOVID Kielce, a drugi reprezentuje kielecki Klub Konfederacji. Obaj mężczyźni dali się poznać jako przeciwnicy obostrzeń związanych z pandemią i „segregacji sanitarnej w kwestii szczepień”.

Jak Korczarowski manipuluje informacjami na temat Wiktora Janukowycza?

Wojna w Ukrainie trwa od 2014 roku, kiedy doszło do rosyjskiej interwencji wojskowej na Krymie (z 27 na 28 lutego 2014 roku), czego konsekwencją była aneksja Krymu, a towarzyszyła jej wojna w Donbasie. W pierwszej części swojego wystąpienia Piotr Korczarowski powiela zmanipulowane informacje o wydarzeniach, które poprzedziły pełnoskalową rosyjską inwazję na Ukrainę 24 lutego 2022 roku.

W nagraniu słyszymy zmanipulowane informacje na temat byłego prezydenta Wiktora Janukowycza, który w 2014 roku uciekł z Ukrainy i obecnie przebywa w Rosji. Według Piotra Korczarowskiego „został obalony wbrew, w sposób urągający wszelkim demokratycznym standardom” (czas nagrania 12:12). W jego ocenie były prezydent nie powinien być nazywany „żadnym uzurpatorem ani dyktatorem”. Jako dowód podaje, że w 2010 roku został wybrany prezydentem w wyborach, które spełniały „wszelkie standardy demokracji” (czas nagrania 12:12).

Decyzja władz szła w poprzek nastrojom społecznym – jak przypomina Ośrodek Studiów Wschodnich (OSW) – a w chwili jej podjęcia zbliżenie z UE popierało 45 proc. Ukraińców, a członkostwo w Unii Celnej – 14 proc. (według badań GfK z listopada 2013 roku). Tak ekspert Ośrodka Studiów Wschodnich Wojciech Konończuk tłumaczył decyzję Wiktora Janukowycza:

Wiktor Janukowycz skazany za zdradę stanu

W efekcie decyzji obozu Wiktora Janukowycza na kijowskim Majdanie i w innym miastach Ukrainy wybuchły kilkutygodniowe protesty, których celem było wymuszenie na rządzie zbliżenia Ukrainy i UE. Władze użyły siły wobec protestujących, a w wyniku tej decyzji zginęło przynajmniej 100 osób. W konsekwencji protestów prezydent Janukowycz uciekł z Ukrainy i przebywa w Rosji, a w 2019 roku został skazany przez ukraiński sąd za zdradę stanu. Udowodniono mu, że po opuszczeniu Ukrainy – przebywając na terytorium Federacji Rosyjskiej – zwrócił się do prezydenta Władimira Putina z prośbą o użycie wojska na terytorium państwa ukraińskiego.

Wbrew sugestii z nagrania krytyka Wiktora Janukowycza nie dotyczy sposobu, w jaki został wybrany na prezydenta Ukrainy, ale jego niedemokratycznej działalności jako głowy państwa.

Jak „Rosjanie zadbali o to, żeby Krym został w ich rękach”? Złamali prawo i zabrali go Ukraińcom

Krym wszedł w skład Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w 1954 roku na podstawie decyzji władz radzieckich. Od 1991 roku jest częścią niepodległej Ukrainy na podstawie porozumienia białowieskiego, które uznało dotychczasowe granice między republikami radzieckimi za nowe granice państwowe. Tym samym Krym stał się integralną częścią Ukrainy, co potwierdzono w 1997 roku, kiedy Rosja i Ukraina podpisały traktat polityczny o przyjaźni i dobrym sąsiedztwie. 

W nagraniu pada sugestia, że w związku z sytuacją na Krymie i z brakiem pewności „jak będzie wyglądała przyszłość Ukrainy, to Rosjanie zadbali o to, żeby ten port został w ich rękach” (czas nagrania 13:48). Jednak rosyjskie władze same przyczyniły się do destabilizacji sytuacji politycznej na Krymie i pod koniec lutego 2014 roku – pod pretekstem m.in. naruszania prawa ludności rosyjskojęzycznej – rozpoczęli operację wojskową mająca na celu przejęcie militarnej kontroli nad półwyspem przez Rosję. Wzięli w niej udział prorosyjscy separatyści wspomagani przez rosyjskich żołnierzy.

Operację wojskową zakończyło lokalne referendum na Krymie, w którym – rzekomo – opowiedziano się za przyłączeniem do Rosji. Trzeba jednak pamiętać, że referendum zostało przeprowadzone podczas okupacji wojskowej, bez kontroli niezależnych obserwatorów oraz bez możliwości przeprowadzenia kampanii referendalnej przez stronę ukraińską.

Rosyjskie władze wykorzystały swoje wojska do destabilizacji sytuacji politycznej na ukraińskim Krymie, by w efekcie przyłączyć go do Rosji. Referendum nie zostało uznane przez władze Ukrainy oraz przez społeczność międzynarodową, w tym m.in. przez Parlament Europejski oraz przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, a także przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.

Ukraińcy rozpoczęli wojnę, atakując Donbas? Nie, rozpoczęła ją Rosja

W nagraniu słyszymy, że „wojna rozpoczęła się działaniami rządu w Kijowie, który zdecydował się na operację w Donbasie” (czas nagrania 14:05). To nie jest jednak prawda, wojnę w Ukrainie rozpoczęła Rosja w 2014 roku, której żołnierze pod pretekstem m.in. naruszania prawa ludności rosyjskojęzycznej wzięli udział w operacji wojskowej na Krymie.

Konsekwencją rozpoczęcia wojny było – jak wcześniej napisano – nielegalne referendum, które nie zostało uznane przez społeczność międzynarodową. Teza, że to Ukraina sprowokowała wojnę, wpisuje się w popularną narrację antyukraińskiej propagandy. 

Czy Ukraińcom w Donbasie nie wolno było mówić po rosyjsku? Fałsz!

W nagraniu padają także nieprawdziwe informacje na temat dyskryminacji rosyjskojęzycznych mieszkańców Ukrainy, którym władze Ukrainy miały zakazać używania języka rosyjskiego. „Ukraińcy z Donbasu pod groźbą tego, że będą musieli nauczyć się nowego języka, że ich dzieci będą mówiły teraz po ukraińsku (…) zażądali referendum” – słyszymy (czas nagrania 15:06).

Nie jest prawdą, że referendum w Donbasie było odpowiedzią na rzekomy zakaz używania języka rosyjskiego w Ukrainie. Jak przypomina serwis Fakehunter.pl, rosyjski jest drugim – po ukraińskim – najczęściej używanym językiem w Ukrainie, a według oficjalnych danych spisu powszechnego Ukrainy posługuje się nim prawie 30 proc. obywateli tego kraju. Od wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2014 roku, a zwłaszcza od czasu pełnoskalowej moskiewskiej inwazji na Kijów 24 lutego 2022 roku, można obserwować zjawisko odchodzenia Ukraińców od języka rosyjskiego. 

Dlaczego Ukraińcy „porzucają” rosyjski?

Pisarz Szczepan Twardoch w swoim reportażu z Ukrainy portretuje ukraińskiego żołnierza, który „od dziecka był rosyjskojęzyczny, po ukraińsku zaczął mówić dopiero w 2014 roku, gdy wybuchła wojna”. W depeszy PAP czytamy o 20-letniej Ulianie z Charkowa, rosyjskojęzycznej Ukraińce, która porzuciła język rosyjski na rzecz języka ukraińskiego. „W tym języku padł rozkaz ataku na moje miasto; odkąd to sobie uświadomiłam, stał się dla mnie nie do zniesienia” – mówi Ukrainka.

Po 2014 roku Ukraińcy przygotowali szereg projektów, których celem jest wzmocnienie języka ukraińskiego w stosunku do rosyjskiego. Jednak te działania nie były przyczyną nielegalnego referendum w Donbasie, lecz jego skutkiem. Ilustruje to, jak wyglądała kwestia języka rosyjskiego w Ukrainie przed 2014 rokiem:

„Nikt nie płakał” nad losem ludzi w Donbasie? Manipulacja informacjami o wojnie w regionie

Piotr Korczarowski stwierdza, że „przez 8 lat ludzie mieszkający w Donbasie byli notorycznie bombardowani, ostrzeliwani i nikt jakoś nie płakał nad losem tych dzieci, które ginęły w szkołach, ludzi, którzy mieszkali w osiedlach, w blokowiskach, którzy ginęli na przystankach autobusowych. Nikogo to nie obchodziło. Nikt nie mówił w Polsce, że jesteśmy solidarni z tymi Ukraińcami, a przecież to oni ginęli” (czas nagrania 15:52). Potem pada jeszcze zdanie: „to nie oni (mieszkańcy Donbasu – przyp. Demagog) ostrzeliwali Kijów. To Kijów ostrzeliwał ich” (czas nagrania 16:14).

Jak informują eksperci Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (PISM), „oskarżenia o czystki etniczne i inne zbrodnie przeciwko ludności rosyjskojęzycznej są stałym elementem rosyjskich kampanii dezinformacyjnych przeciwko Ukrainie”. To Rosja zaatakowała wschodnią część Ukrainy, to Rosja ją obecnie okupuje i to Rosja konsekwentnie niszczy terytorium Donbasu. Co więcej, jak czytamy w analizie Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW):

Nie jest również prawdą, że „nikogo nie obchodził” los mieszkańców Donbasu przed 24 lutego 2022 roku. Media na całym świecie informowały (1, 2, 3, 4, 5) o sytuacji w regionie i o kryzysie humanitarnym spowodowanym działaniami Rosji.

Teorie spiskowe o Żydach i „wyczyszczeniu” Ukrainy ze Słowian

Piotr Korczarowski zadaje pytania o pochodzenie czołowych ukraińskich polityków, w tym prezydenta Zełenskiego, czy też biznesmenów i wskazuje na ich żydowskie korzenie (czas nagrania 17:27). W dalszej części nagrania pojawiają się nawiązania do teorii spiskowej, według której Ukrainą w istocie rządzą Żydzi i to oni są odpowiedzialni za toczącą się w tym kraju wojnę (czas nagrania 18:31). Jego zdaniem mamy do czynienia z żydowskim spiskiem, którego celem jest to, że „ta wojna ma tak długo trwać, aż Ukraina się po prostu wyczyści z tych bojowników” (czas nagrania 21:08). „To jest cena tej wojny – wyczyszczenie tego terenu ze Słowian” (czas nagrania 22:36).

W kontekście oskarżania Żydów o wojnę w Ukrainie popularność zdobyła teoria o tzw. Niebiańskiej Jerozolimie, czyli o rzekomym planie przeniesienia Izraela na terytorium Ukrainy i o depopulacji mieszkańców tego kraju, aby zrobić miejsce dla żydowskich osadników. Podstawą teorii ma być istnienie na tym terenie przed wiekami państwa Chazarów, którzy ponoć mieli masowo konwertować się na judaizm. Teoria ta zbudowana jest na źródłach historycznych uznanych przez naukowców za wątpliwe.

Według zwolenników teorii spiskowych wojna toczy się właśnie w interesie Izraela, aby ten – wykorzystując swoje związki z chazarskimi przodkami – mógł przenieść kraj na terytorium Ukrainy. Wojna ma być rzekomo przygotowaniem do takiej migracji. Nie ma na to jednak żadnych dowodów.

Niebiańska Jerozolima także w Polsce? Kolejne kręgi teorii spiskowej

Z wypowiedzi Piotra Korczarowskiego wynika, że żydowskie wpływy mają związek także z sytuacją Polski. „Chodzi o to, żeby nam zrobić taką wojnę i nas tak przycisnąć do ściany, żeby ci, którzy są odważni, wyginęli, reszta wyjechała, a zostaną ci, którzy tu będą budowali – jak zwał tak zwał – Nową Jerozolimę, Niebiańską Jerozolimę, Krymską Kalifornię, Nową Chazarię, Ukropolin” – stwierdza mężczyzna (czas nagrania 21:53). 

W Polsce nie toczy się wojna, a uchodźcy z Ukrainy przenoszą się do naszego kraju, ponieważ uciekają przed konfliktem zbrojnym. Tezy o tym, że Żydzi zamierzają doprowadzić do depopulacji ludności Polski i przejąć władzę w kraju, pojawiały się w dezinformujących przekazach już na samym początku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. Nie znajdują one jednak potwierdzenia w faktach. Od tego czasu minął już ponad rok, a przepowiednie o przejęciu władzy w Polsce przez Żydów się nie sprawdziły.

Jak podkreśla prof. Antoni Sułek z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, teorie spiskowe o rzekomych żydowskich planach sprawowania kontroli nad Polską trafiają na podatny grunt antysemickich uprzedzeń. Postrzeganie skali wpływu Żydów na polską politykę i na życie publiczne jest zakrzywione przez stereotypy, co sprawia, że część Polaków uznaje przedstawicieli tego narodu za grupę bardziej wpływową, niż jest w rzeczywistości.

Polska i Ukraina scalone w jedno państwo? Prezydent tego nie mówił

Na filmie słyszymy również, że „prezydent Duda powiedział, że niedługo nie będzie granic między Polską a Ukrainą. Będzie jedno państwo” (czas nagrania 22:14). To nie pierwszy raz, gdy tego typu narracja pojawia się w sieci – wcześniej podawano, że polski rząd dokonał rzekomego zobowiązania o połączeniu państw. W obu przypadkach są to jedynie domysły niepoparte dowodami.

Piotr Korczarowski odnosi się do wypowiedzi Andrzeja Dudy z 3 maja 2022 roku, jednak nie podaje niezbędnego kontekstu słów prezydenta. 

Prezydent mówił o relacjach Polski i Ukrainy, o wzajemnym wsparciu między narodami oraz o możliwości powrotu Ukraińców do swojego kraju, gdy skończy się wojna. Metaforyczny zanik granic nie odnosi się do powstania jednego państwa wskutek połączenia Polski i Ukrainy, ale – co podkreśla Andrzej Duda – do dobrych relacji między odrębnymi krajami.

Podsumowanie – narracje zbieżne z rosyjskim przekazem o wojnie

W trakcie konferencji pada wiele niezgodnych z prawdą tez dotyczących powodów i przebiegu wojny w Ukrainie. Michał Marek, ekspert ds. przeciwdziałania dezinformacji, określił wprowadzenie do konferencji wygłoszone przez Piotra Korczarowskiego następującymi słowami: „czysta manipulacja i dezinformacja – kłamstwa, kłamstwa, kłamstwa”. Podkreślił również, że treść nagrania jest „zbieżna z rosyjskim przekazem”.

Spróbowałem odsłuchać całości spotkania prorosyjskiego aktywu w Kielcach…
Spodziewałem się „najmocniejszego” na końcu (lub chociaż w połowie). Załamanie nastąpiło jednak już na samym początku – wprowadzenie autorstwa Piotra Korczarowskiego (@eMisjaTv). Czysta manipulacja i… pic.twitter.com/Q6fZHdoWGu

— Michał Marek (@mic_marek) March 19, 2023