Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Czy szczepionki przeciw COVID-19 zmieniają osobowość? Bierzemy fake newsa pod lupę
W sieci popularność zyskuje fake news na temat wpływu szczepień przeciw COVID-19 na zmianę osobowości. Rzekomo dowiedli tego koreańscy naukowcy – postanowiliśmy przyjrzeć się temu bliżej i sprawdzić, czy faktycznie odkryli coś szokującego.

fot. Pexels / Facebook / Modyfikacje: Demagog
Czy szczepionki przeciw COVID-19 zmieniają osobowość? Bierzemy fake newsa pod lupę
W sieci popularność zyskuje fake news na temat wpływu szczepień przeciw COVID-19 na zmianę osobowości. Rzekomo dowiedli tego koreańscy naukowcy – postanowiliśmy przyjrzeć się temu bliżej i sprawdzić, czy faktycznie odkryli coś szokującego.
ANALIZA W PIGUŁCE
- W mediach społecznościowych pojawiła się informacja (1, 2, 3) o tym, że szczepionki przeciw COVID-19 zmieniają ludzką osobowość. Ma tego dowodzić praca badawcza koreańskich naukowców.
- W publikacji opisywano przypadki pacjentów z bezsennością, z narkolepsją, z lękiem, z atakami paniki oraz z mgłą mózgową po przyjęciu szczepień (bez stwierdzenia związku przyczynowo-skutkowego). W żadnym miejscu publikacji nie stwierdzono, by preparaty trwale lub czasowo zmieniały osobowość u zaszczepionych lub wywoływały inny trwały negatywny efekt psychiczny u pacjentów.
Od lat odróżniamy fałsz od prawdy. Pomóż nam działać dalej: przekaż 1,5% podatku Demagogowi! Wpisz w PIT: KRS 0000615583
Fake newsy o szczepieniach przybierają bardzo różne formy: od fałszywych informacji na temat ich składu (1, 2) po narracje spiskowe o depopulacji (1, 2). Niedawno w mediach społecznościowych popularność zaczęła zyskiwać nowa teoria, która wyrosła na bazie interpretacji jednego z zagranicznych badań. Tym razem szczepienia posądzono o wpływ na osobowość człowieka.
Z informacji rozpowszechnianej w mediach społecznościowych (1, 2, 3) wynika, że: „naukowcy z Korei Południowej potwierdzili, że zastrzyki zmieniają ludzkie zachowanie”, a ich praca badawcza podobno miała wykazać, że „emocje, osobowość, uczucia, lęki, poziom stresu, samopoczucie psychiczne i ogólne nastawienie ludzi zmieniły się po wstrzyknięciu »szczepionki«”.
Czy koreańscy badacze odkryli zmiany osobowości u zaszczepionych?
Postanowiliśmy sprawdzić, czy koreańscy badacze faktycznie udowodnili związek szczepień ze zmianą osobowości u pacjentów – okazało się, że tak nie jest. By to sprawdzić, warto zajrzeć bezpośrednio do źródła i w całości się z nim zapoznać. Przywołana praca została opublikowana w 2024 roku w naukowym czasopiśmie „Osong Public Health and Research Perspectives”, wydawanym przez agencję rządową Korea Disease Control and Prevention Agency (KDCA), która zajmuje się zdrowiem publicznym w Korei Południowej.
Ta publikacja to tzw. przegląd systematyczny, co w skrócie oznacza, że opiera się na przeglądzie wielu różnych badań, by udzielić odpowiedzi na zadane pytania badawcze. W tym przypadku autorzy chcieli ocenić występowanie psychiatrycznych zdarzeń niepożądanych po szczepieniu przeciw COVID-19. Dalej przybliżymy, co dokładnie udało im się ustalić.
W publikacji nie opisano wpływu szczepień na zmianę osobowości
W przeglądzie koreańskich naukowców oceniono siedem różnych badań, w których opisywano przypadki pacjentów z bezsennością, z narkolepsją, z lękiem, z atakami paniki oraz z mgłą mózgową po przyjęciu szczepień. W żadnym miejscu publikacji nie stwierdzono, by preparaty trwale zmieniały osobowość u zaszczepionych lub wywoływały trwały negatywny efekt psychiczny u pacjentów.
Co więc dokładnie ustalono w tym przeglądzie? Badacze podkreślili jedynie konieczność monitorowania opisanych zdarzeń ze względów bezpieczeństwa i kontynuowania badań w tym zakresie. W publikacji nie potwierdzili, że opisane problemy na pewno były spowodowe przez szczepionki, ponieważ zabrakło im dowodów.
„Te efekty uboczne są stosunkowo rzadkie, nie są poważne i wydają się mieć charakter wieloczynnikowy. Bezpośredni związek przyczynowy między szczepionkami a objawami psychiatrycznymi nie został jednak jeszcze ostatecznie ustalony. Dlatego też dalsze badania są niezbędne do wyjaśnienia związku przyczynowo-skutkowego, określenia potencjalnych czynników ryzyka związanych z tymi efektami ubocznymi i poinformowania o środkach proaktywnych. Popieramy potrzebę ciągłego nadzoru i leczenia reakcji psychiatrycznych na szczepionki przeciwko COVID-19, jednocześnie uznając kluczową rolę, jaką szczepionki nadal odgrywają w kontrolowaniu pandemii”.
W publikacji koreańscy badacze przyznali nawet, że takie zdarzenia mogły być „powodowane mechanizmami biologicznymi, jak również szerszym kontekstem psychospołecznym pandemii COVID-19”, a nie – samymi szczepieniami.
W tym miejscu warto przypomnieć, że wszystkie szczepionki przeciw COVID-19 dostępne na rynku są bezpieczne i skuteczne, co udowodniono podczas badań klinicznych. W ramach prac badawczych wykazano, że do najczęstszych efektów ubocznych tych preparatów należą m.in. ból w miejscu wstrzyknięcia, ból głowy i zmęczenie, które są krótkotrwałe i przemijają w ciągu kilku dni.
Zmiany osobowości – amerykańscy badacze dostrzegają wpływ pandemii
W poszukiwaniu przyczyn zmiany osobowości u niektórych osób dobrze jest spojrzeć na inne czynniki. Zmiany w ludzkiej osobowości – czyli charakterystycznego dla nas sposobu myślenia, odczuwania i zachowania – mogą dokonywać się cały czas na przestrzeni życia, a wpłynąć mogą na to m.in. ważne wydarzenia. I tak też w czasie pandemii COVID-19 doszło do wielu stresujących zmian w funkcjonowaniu społeczeństw, co mogło się odbić na osobowości niektórych osób.
Naukowcy spostrzegli, że takim wydarzeniem mogła być np. pandemia COVID-19. W amerykańskim badaniu z 2022 roku okazało się, że w czasie pandemii u niektórych osób mogło dojść m.in. do niewielkiego – choć zauważalnego – spadku ekstrawersji, otwartości i ugodowości, przy czym z drugiej strony nie oznacza to, że zmiany dokonały się u badanych osób w sposób trwały.
Przekaż nam 1,5% podatku!
Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter