FAKE NEWS W PIGUŁCE

„Dlaczego kiedyś ludzie nie chorowali?” – głosi napis widoczny w materiale opublikowanym 7 grudnia 2023 roku na TikToku. Odpowiedź ma stanowić informacja, że przed laty „były okresy głodówki, tzw. przednówki” [czas nagrania 00:07].

„To było, krótko mówiąc głodowanie, miesiąc, dwa, czasem trzy między wiosną a pierwszymi jakimiś w ogóle plonami, które się pojawiały i było automatyczne, systematyczne, coroczne samooczyszczenie organizmu” – słyszymy [czas nagrania 00:17].

Źródło: www.tiktok.com

Profil, który opublikował omawiane nagranie, jest na TikToku obserwowany przez ponad 122 tys. użytkowników. Film na temat głodówek skutkujących brakiem chorób polubiło ponad 11 tys. osób. Wśród ponad 490 komentarzy czytamy m.in.: „szczera prawda i ludzie byli zdrowi” oraz „no i kiedyś nie było takiej chemii i przetworzonej żywności”.

Kim jest mężczyzna widoczny w filmie? To nie ekspert w dziedzinie zdrowia

Ryszard Grzebyk, który wypowiada się podczas nagrania, to osoba bez wykształcenia lekarskiego. Sam siebie określa jako „doktor medycyny naturalnej”. Nie jest to jednak specjalizacja lekarska. Ryszarda Grzebyka nie znajdziemy w Centralnym Rejestrze Lekarzy. Jego wypowiedzi nie należy więc traktować jako wiarygodne źródło informacji w zakresie medycyny.

To nie pierwszy raz, gdy analizujemy przekazy powielane przez samozwańczych ekspertów w dziedzinie zdrowia. Na łamach Demagoga wielokrotnie pisaliśmy o fałszywych informacjach na ten temat. W przeszłości już analizowaliśmy niezgodną z prawdą wypowiedź Grzebyka – w tamtym przypadku dotyczyła ona szczepień.

Przednówek z ubogą dietą

Na nagraniu widać napis: „TO FAKT. Dlaczego kiedyś ludzie nie chorowali?”. Odpowiedzi na to pytanie ma udzielić „ekspert” w dziedzinie zdrowia, Ryszard Grzebyk. Wskazuje on, że powodem rzekomego braku chorób u ludzi w przeszłości były „okresy głodówki, tzw. przednówki” [czas nagrania 00:07]. „To było, krótko mówiąc głodowanie, miesiąc, dwa, czasem trzy między wiosną a pierwszymi jakimiś w ogóle plonami, które się pojawiały i było automatyczne, systematyczne, coroczne samooczyszczenie organizmu” – stwierdza [czas nagrania 00:17].

Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest przednówek. To okres przed nowymi zbiorami trwający do pierwszych żniw. Jednak ludzie od wieków robią zapasy żywności, przygotowują przetwory, konserwują żywność naturalnymi sposobami. Przed laty w oczekiwaniu na wiosnę w kuchni korzystano także z dzikich roślin, by wzbogacić ubogie potrawy. Jak informuje Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi:

Zbilansowana dieta jest istotna w dbaniu o zdrowie

Ryszard Grzebyk dodaje: „dobrze znam te opowieści z dawnych czasów przedwojennych […] jeśli była kapusta, był chleb i do tego ktoś dał smalcu czy masła, no to było wesele, o którym długo się rozmawiało” [czas nagrania 00:48]. Właśnie ta uboga dieta ma być rzekomo powodem, dla którego dawniej ludzie nie chorowali.

Długotrwały post jest silnym bodźcem fizjologicznym, który może powodować istotne zmiany hormonalne. W skrajnych przypadkach może skutkować niedożywieniem i niezdrową utratą masy ciała. Jak podkreśla dr Mariel Messer z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Deakin, restrykcyjne diety wiążą się również z upośledzeniem funkcji poznawczych, trudnościami społecznymi i innymi problemami psychologicznymi.

Dawniej ludzie też chorowali

Dla porządku odnotujmy, że ludzie chorowali również dawniej, a historia zna przypadki epidemii z czasów przedwojennych. Można w tym kontekście wymienić chociażby pandemię grypy hiszpanki w latach 1918–1919, epidemię cholery w XIX wieku czy czarną śmierć między 1347 a 1351 rokiem.

Średnia oczekiwana długość życia w chwili urodzenia w Polsce wynosi obecnie prawie 80 lat. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w 1950 roku przeciętna długość życia mężczyzn wynosiła „nieco ponad 56 lat, natomiast kobiet prawie 62 lata” (s. 11). Polskie tablice wymieralności z lat 1931–1932 wskazują, że dla noworodka szacowano przeżycie średnio niespełna 50 lat.