fake news w pigułce

Jedną z popularnych teorii spiskowych jest twierdzenie, że nigdy żaden człowiek nie był na Księżycu. Zgodnie z tą tezą fotografie i nagrania, które były pokazywane w 1969 roku podczas pierwszego lądowania człowieka na Księżycu, zostały wyreżyserowane na Ziemi. Internauci popierający tę teorię dzielą się swoimi spostrzeżeniami, które mają potwierdzać tę koncepcję.

Udostępnione przez stronę nowaera.tv zdjęcia ukazujące buty Neila Armstronga i pozostawiony przez niego ślad na Księżycu mają świadczyć o nieuważności reżyserującej te sceny ekipy. W poście z 19 lutego czytamy: „Na Marsie zapewne będą bardziej uważni”.

Źródło: www.facebook.com

Pod postem możemy przeczytać komentarze: „Podobno im sie klisze przeswietlily, tak Stanley Kubrick o tym mowil po cichu…”. A na anglojęzycznych stronach pojawiły się następujące komentarze: „Dlatego, że nigdy nie byli na Księżycu, wszystko było ustawione w Hollywood…”.

Jak było w rzeczywistości?

W opublikowanym poście widzimy najpierw zdjęcie butów ze skafandra używanego przez Neila Armstronga podczas misji kosmicznej Apollo 11. Zdjęcie zostało wykonane w 2015 roku w Narodowym Muzeum Lotnictwa i Kosmosu w USA. Misja Apollo 11 odbyła się w lipcu 1969. 21 lipca Neil Armstrong jako pierwszy człowiek stanął na Księżycu.

Źródło: www.slate.com

Na drugim załączonym do posta zdjęciu widzimy ślad odbitego buta. Odcisk należał do Buzza Aldrina i również pochodził z pierwszego spaceru na Księżycu:

Źródło: www.nasa.gov

Jak widzimy, zdjęcia zostały ze sobą błędnie zestawione. Buty i odcisk nie tylko nie należą do jednej osoby, ale również pierwsze zdjęcie nie przedstawia butów księżycowych, czyli zewnętrznej warstwy skafandra wkładanej na stopy.

Źródło fałszywej informacji

Posty z tymi zdjęciami wraz z opisem sugerującym, że zdjęcia z Księżyca są spreparowane, krążyły po anglojęzycznej części Facebooka już w 2019 roku. Sprawdzeniem tych informacji zajął się portal fact checkingowy Full Fact z Wielkiej Brytanii. Redakcji udało się dotrzeć do fotografii, która uwieczniła moment powstania jednego z odcisków:

Źródło: www.images.nasa.gov

W ramach misji kosmicznej Apollo 11 człowiek po raz pierwszy postawił swoje stopy na Księżycu. W zespole misji byli: Neil Armstrong – dowódca, Buzz Aldrin – pilot modułu księżycowego i Michael Collins – pilot modułu dowodzenia.

W bazie zdjęć dostępnych na stronie NASA (Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej) jest wiele fotografii, na których uwieczniono pierwszy spacer. Na poniższym przykładzie widać bezpośrednio podeszwę księżycowych butów, która jest zgodna ze śladem zostawionym na powierzchni Księżyca, prezentowanym w analizowanym poście.

Źródło: www.history.nasa.gov

Dostępne są też zdjęcia kombinezonu noszonego przez Neila Armstronga wraz z wszystkimi dodatkowymi elementami. Na podstawowe buty skafandra kosmicznego astronauci wkładali księżycowe buty z charakterystycznym bieżnikiem.

Autor posta odniósł się również do misji na Marsa. Jest to związane z lądowaniem łazika planetarnego Perseverance 18 lutego w ramach misji NASA Mars 2020. Łazik wylądował w kraterze uderzeniowym Jezero, który ma średnicę 45 km. Istnieje prawdopodobieństwo, że kiedyś znajdowało się w tym miejscu jezioro ciekłej wody. Celem łazika jest m.in. znalezienie śladów organicznego życia.

Podsumowanie

Zdjęcia umieszczone w poście są prawdziwe, jednak brak informacji o dodatkowych butach powoduje, że połączenie zdjęć wprowadza odbiorców w błąd. Astronauci nosili buty w podstawowym skafandrze zgodnie z tym, co widzimy na pierwszym zdjęciu, natomiast wychodząc na powierzchnię Księżyca, wkładali dodatkowe buty. To one pozostawiły charakterystyczny ślad.