FAKE NEWS W PIGUŁCE

17 czerwca 2023 roku na prywatnym facebookowym profilu opublikowano post na temat rzekomej deportacji Ukraińców z Polski. Jak możemy w nim przeczytać: „Ukraińskie MSZ zwróciło się do Polski o deportację uchodźców, którzy mają zostać wysłani na front […] 27 czerwca w Polsce rozpocznie się wyłapywanie i deportacja ukraińskich poborowych. Polskie władze przyznały tej kategorii obywateli prawo do samodzielnego powrotu na Ukrainę w ciągu 10 dni”.

Źródło: www.facebook.com

Post udostępniono ponad 70 razy. Pojawiły się pod nim komentarze o wydźwięku antyukraińskim: „W końcu będę słyszeć i widzieć mniej banderowcow …”, „najwyzszy czas”. 

W Polsce nie wydano polecenia deportacji Ukraińców

We wpisie przekazano fałszywą informację o tym, że od 27 czerwca Polska, na prośbę ukraińskiego ministerstwa spraw zagranicznych, będzie ścigać mężczyzn w wieku poborowym i deportować ich do ojczyzny. Informacji na ten temat brakuje na stronach serwisów informacyjnych oraz w polskich (np. PAP, RMF FM, Polsat News) i ukraińskich źródłach (np. na stronach z aktualnościami Ministerstwa Obrony, prezydenta, Straży Granicznej). 

Zapytaliśmy o tę kwestię polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Informację jednoznacznie zdementowano:

Deportacja Ukraińców? Powtórka fake newsa sprzed roku

Jak wskazało w swoim komentarzu polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, podobna informacja była rozpowszechniana w ubiegłym roku. Na stronie Demagoga pojawiła się wówczas analiza na ten temat. Fałszywą treść starano się uwiarygodnić zdjęciami różnych sfałszowanych dokumentów:

• skanem dokumentu rzekomo podpisanego przez marszałka Adama Struzika,
• skanem listu do ministra spraw zagranicznych Zbigniewa Raua podpisanego nazwiskiem Dmytra Kułeby – ukraińskiego ministra spraw zagranicznych,
• skanem pisma podpisanego rzekomo przez Marcina Przydacza, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych,
• skanem dokumentu, pod którym widnieje podpis konsula generalnego Ukrainy, Wiaczesława Wojnarowskiego.

Przed próbą dezinformacji o rzekomym porozumieniu strony polskiej i ukraińskiej w kwestii opisywanej deportacji ostrzegało na swoim Twitterze Rządowe Centrum Bezpieczeństwa oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Pojawiające się w mediach społecznościowych wpisy, według których Ukraińcy 🇺🇦 w wieku 18-60 lat mają być deportowani z Polski to dezinformacja.

Fotografie mające potwierdzić te tezy zostały sfałszowane, a przedstawione dokumenty są nieprawdziwe.#WłączWeryfikację pic.twitter.com/7gWGpgqHch

— Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP 🇵🇱 (@MSZ_RP) June 20, 2022

Ukraińscy uchodźcy w wieku poborowym – na jakich zasadach przebywają poza Ukrainą?

Na początku inwazji Rosji na Ukrainę – dekretem o wprowadzeniu stanu wojennego – ogłoszono zakaz opuszczania kraju przez mężczyzn w wieku od 18 do 60 lat. Zakaz utrzymuje się do dzisiaj. Od tej zasady są jednak wyjątki. Chodzi m.in. o mężczyzn, którzy: 

• wyjechali do innych krajów na (udokumentowany) pobyt stały, 
• zaopiniowano u nich nieprzydatność do służby wojskowej, 
• utrzymują dzieci z niepełnosprawnościami, dzieci niepełnoletnie w liczbie trzech lub więcej, 
• są samotnymi rodzicami wychowującymi niepełnoletnie dziecko. 

Jeśli chodzi o rzekomy obowiązek powrotu do kraju, warto wiedzieć, że w kwietniu 2022 roku w Ukrainie dyskutowano na temat projektu ustawy, który dotyczył nakazu powrotu do kraju Ukraińców w wieku poborowym.

Podobne dezinformujące treści o deportacjach Ukraińców rozpowszechniano w sieci po wprowadzeniu przez ukraińskie władze Uchwały nr 1487. Przewiduje ona wprowadzenie obowiązkowego rejestru mężczyzn w wieku od 16 do 60 lat w ukraińskich placówkach dyplomatycznych za granicą. Nie przewiduje ona jednak deportacji czy nawet wystawienia wezwania do służby w placówkach zagranicznych.