Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
6 min czytania
Topnienie lodowców a wzrost poziomu wód. Zobacz, co mówi nauka
Fake news W mediach społecznościowych opublikowano nagranie, w którym zaprezentowano eksperyment z kawałkiem lodu topniejącym w pojemniku wypełnionym wodą. Opis dołączony do wideo wskazywał, że jest on dowodem na „ściemę klimatyczną”. Sprawdzamy, co na ten temat mówi nauka.
W mediach społecznościowych opublikowano nagranie, w którym zaprezentowano eksperyment z kawałkiem lodu topniejącym w pojemniku wypełnionym wodą. Opis dołączony do wideo wskazywał, że jest on dowodem na „ściemę klimatyczną”. Sprawdzamy, co na ten temat mówi nauka.
ANALIZA W PIGUŁCE
- W postach na Tik Toku i Facebooku pojawiło się wideo prezentujące eksperyment z kawałkiem lodu, który pozostawiono do stopienia w pojemniku z wodą. Materiał miał rzekomo dowodzić, że topnienie pokryw lodowych nie ma wpływu na podnoszenie się poziomu mórz i oceanów.
- Wideo wykorzystane w postach zostało wyrwane z kontekstu – pierwotnie odpowiadało na pytanie o to, dlaczego lód unosi się na wodzie. W żaden sposób nie poruszało kwestii wzrostu poziomu wód w związku ze zmianą klimatu.
- Topnienie lodu pływającego w morzach i oceanach nie powoduje istotnej zmiany poziomu wody. Jest to związane z tym, że lód unoszący się na powierzchni, wypiera już swoją masę. Problemem jest natomiast zanik lodowców i lądolodów. Spływająca z nich woda zwiększa objętość mórz i oceanów przez dodatek nowej masy wody do istniejących już zbiorników.
Od lat odróżniamy fałsz od prawdy. Pomóż nam działać dalej: przekaż 1,5% podatku Demagogowi! Wpisz w PIT: KRS 0000615583
W sieci cyklicznie pojawiają się fałszywe treści dotyczące zmiany klimatu. Na łamach Demagoga już niejednokrotnie poddawaliśmy analizie informacje z tego obszaru. Tym razem przyglądamy się eksperymentowi, który rzekomo miał dowodzić, że topniejące pokrywy lodowe nie przyczyniają się do wzrostu globalnego poziomu wód.
W mediach społecznościowych (1, 2) pojawiło się nagranie opatrzone zdaniem: „Czy topiące się pokrywy lodowe podniosą poziom mórz i oceanów?”. W filmie widzimy mężczyznę, który wkłada kawałek lodu do pojemnika z wodą, po czym dolewa jej tak, aby do końca go uzupełnić [czas nagrania 00:25]. Po rozpuszczeniu lodu wskazuje, że [pisownia oryginalna]: „tutaj lód zniknął i nic się nie rozlało” [czas nagrania 01:19] oraz „dla niektórych zaskakujące może być to, że gdy lód się topi, objętość [wody w pojemniku – przyp. Demagog] nie zwiększa się […] i tak żadna woda się nie wyleje” [czas nagrania 00:42].
W opisie wpisu na TikToku zamieszczono również hashtag „ściemy klimatyczne” co mogło sugerować, że globalny wzrost poziomu wód jest fałszem.
Źródło: tiktok.com, 16.02.2025
Nagranie na Tik Toku zebrało ponad 240 tys. wyświetleń, 3 tys. polubień i blisko 400 komentarzy. Zostało udostępnione ponad 1000 razy. Z kolei na Facebooku liczba odtworzeń wyniosła ponad 7 tys.
Skąd pochodzi film i czy opowiadał o topnieniu lodowców?
W celu zweryfikowania źródła materiału wykorzystanego we wpisach skorzystaliśmy z narzędzia do wstecznego wyszukiwania obrazem Google Lens. Jak się okazuje, oryginalny film został wyrwany z kontekstu – mówi o zupełnie czymś innym niż sugerowano w postach. Z wideo wynika, że rozważania nie dotyczą tego, czy poziom wód wzrasta, czy też nie. Podstawowe pytanie, na jakie ma odpowiadać, brzmi: „Dlaczego lód pływa?”.
Sprawdźmy więc, co na temat przyczyn zmian poziomu mórz i oceanów mówi nauka.
Lód lądowy a lód morski
Większość regionów polarnych na Ziemi składa się z lodu lądowego i lodu morskiego. Podstawowa różnica między nimi polega na tym, że lód morski (tzw. lód szelfowy) powstaje ze słonej wody oceanicznej, a lód lądowy (lądolody i lodowce) – ze słodkiej wody lub śniegu.
Topnienie lodu morskiego nie wpływa znacząco na wzrost globalnego poziomu wód. Lód morski, unosząc się na powierzchni, już zajmuje swoją objętość w wodzie – gdy się topi, nie podnosi jej poziomu.
„Góry lodowe i zamarznięta woda morska […] topnieją w wyższych temperaturach, ale nie przyczyniają się znacząco do wzrostu poziomu mórz. To dlatego, że są już w wodzie. Objętość wody, którą wypierają jako lód, jest mniej więcej taka sama jak objętość wody, którą dodają do oceanu, gdy się topią”.
Co wpływa na podniesienie poziomu wód?
Topnienie lodu lądowego ma jednak bezpośredni wpływ na wzrost globalnego poziomu wód. Woda spływająca z topniejących lodowców i czap lodowych, zwiększa objętość mórz i oceanów przez dodatek nowej masy wody do istniejących już zbiorników.
„Lodowce – duże tafle lodu i śniegu – występują na lądzie przez cały rok. Odnajdziemy je w górach na każdym kontynencie, z wyjątkiem Australii. […] Wraz ze wzrostem temperatury lodowce topnieją szybciej, niż gromadzą nowy śnieg. Gdy te pokrywy lodowe i lodowce topnieją, woda ostatecznie wpływa do oceanu, powodując wzrost poziomu mórz”.
Szacuje się, że gdyby wszystkie lodowce i czapy lodowe na Ziemi stopiły się, globalny poziom wód podniósłby się o ok. 70 m. Mogłoby to doprowadzić to do zalania każdego nadmorskiego miasta na planecie.
Rozszerzalność cieplna efektem zmiany klimatu
Czynnikiem, który również ma wpływ na wzrost poziomu mórz i oceanów jest rozszerzalność cieplna, czyli zdolność cieczy do zmian objętości pod wpływem temperatury.
Ocieplenie Ziemi jest spowodowane przede wszystkim gromadzeniem się gazów cieplarnianych zatrzymujących ciepło w atmosferze ziemskiej. Ponad 90 proc. tego uwięzionego ciepła jest pochłaniana przez morza i oceany. W miarę postępowania tego zjawiska, ich temperatura wzrasta, a woda rozszerza się, co skutkuje wzrostem globalnego poziomu wód.
Dzięki badaniom naukowców związanych m.in. z amerykańskim Narodowym Urzędem do Spraw Badań Oceanów i Atmosfery (NOAA) możemy zobaczyć, jak średnia globalna temperatura oceanów wzrasta z czasem. W roku 2023 oceany były najcieplejsze w całym okresie pomiarów (czyli od końca XIX w.).
Zmiana klimatu jest faktem
Wbrew sugestiom zamieszczonym w omawianych postach (1, 2), eksperyment przedstawiony w nagraniu nie dowodzi, że topniejące pokrywy lodowe nie przyczyniają się do podniesienia poziomu mórz i oceanów. Nie jest również dowodem na „ściemę klimatyczną”. Oryginalne nagranie zostało wyrwane z kontekstu.
Liczne badania i analizy (1, 2, 3) takich jednostek jak Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC), amerykański Narodowy Urząd do Spraw Badań Oceanów i Atmosfery (NOAA) oraz Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) dowodzą, że postępująca zmiana klimatu jest faktem. Zarówno rozszerzalność cieplna, jak i topnienie lodu znajdującego się na lądzie są efektami globalnego ocieplenia.
Przekaż nam 1,5% podatku!
Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
