Trzaskowski o szczycie w Paryżu

W lutym 2025 roku do Paryża zjechali się przedstawiciele Niemiec, Wielkiej Brytanii, Włoch, Hiszpanii, Holandii i Danii na nadzwyczajny szczyt zwołany przez Emmanuela Macrona. Dołączył do nich też sekretarz generalny NATO i przedstawiciele instytucji UE. Rozmowy dotyczyły bezpieczeństwa w regionie oraz roli państw europejskich w konflikcie rosyjsko-ukraińskim.

Podczas wywiadu w radiowej Jedynce Rafał Trzaskowski  nawiązał do znaczenia tego wydarzenia dla sytuacji w Europie. Redaktor zauważył, że politycy PiS krytycznie wskazują na fakt, że szczyt odbył się w Paryżu, a nie – w Warszawie. Kandydat na prezydenta z ramienia KO odpowiedział, że wynika to z istotnej roli Francji i przypomniał, że tylko ten kraj posiada obecnie arsenał nuklearny w UE.

Francja z bronią nuklearną

Słowa Trzaskowskiego potwierdza raport Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań Pokojowych (SIPRI). To instytut, który zajmuje się badaniami nad konfliktami, zbrojeniami, kontrolą zbrojeń i rozbrojeniem w globalnej perspektywie.

Tu zaznaczamy, że przedstawione dane są jednak szacunkami, dlatego że przejrzystość państw w kwestii posiadania broni jądrowej jest nierównomierna (str. 271). W przypadku Francji (s. 308) SIPRI wskazuje, że państwa to stosunkowo otwarcie dostarcza informacji dotyczących swojego arsenału nuklearnego.

Informację potwierdzają też inne źródła, np. Federacja Naukowców Amerykańskich (FAS), Norwegian People’s Aid w raporcie „Nuclear Weapons Ban Monitor 2024” (s. 36) oraz zestawienie „Nuclear Notebook”.

A co z innymi członkami UE?

Zgodnie z raportem SIPRI, arsenałem jądrowym dysponuje na świecie 9 państw. Obok Francji są to: Stany Zjednoczone, Federacja Rosyjska, Zjednoczone Królestwo, Chiny, Indie, Pakistan, Izrael i Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (s. 271).

Oznacza to, że broń nuklearną posiada też Wielka Brytania, która jeszcze do niedawna należała do Unii Europejskiej. Jednak od 31 stycznia 2020 roku państwo to – wskutek Brexitu – nie jest już członkiem wspólnoty.

Francja stawia na odstraszanie nuklearne

Wróćmy do danych SIPRI. W przybliżeniu Rosja i USA posiadają łącznie ok. 90 proc. zapasów broni jądrowej na świecie (s. 272). Francuski zbiór arsenału zatem, choć stosunkowo skromny, to w Europie stanowi największy arsenał nuklearny. Dla porównania: Wielka Brytania posiada ok. 225 głowic (str. 302).

Według zestawienia FAS, liczba francuskich głowic nuklearnych pozostaje w ostatnich latach stabilna. Od kiedy w 2008 roku Nicolas Sarkozy ogłosił m.in. redukcję arsenału poniżej 300 głowic, liczba ta oscyluje wokół 290. 

Francja od 2020 roku kontynuuje politykę „ścisłej wystarczalności”. To część francuskiej doktryny nuklearnej, która wiąże się z utrzymywaniem takiej liczby głowic, która jest niezbędna do ochrony interesów państwa (s. 12).

Doktryna ta przewiduje także możliwość wykonania tzw. ostatecznego strzału ostrzegawczego, czyli ograniczonego użycia broni nuklearnej w celu przywrócenia wiarygodności odstraszania, co wpisuje się w ramy zbiorowego odstraszania NATO.

Czy Europa powinna mieć własną broń jądrową? 

Prezydent Macron w swojej niedawnej wypowiedzi wskazał, że Francja – w obliczu wzmożonej agresji ze strony Rosji i malejącego wsparcia ze strony Stanów Zjednoczonych – jest gotowa omówić rozszerzenie ochrony na europejskich sojuszników, zapewnianej przez swój arsenał nuklearny.

Już wcześniej prezydent Francji zwracał się do członków Unii Europejskiej o rozpoczęcie dialogu dotyczącego roli, jaką francuski środek odstraszania nuklearnego odgrywa we wspólnym bezpieczeństwie regionu.

Amerykańskie głowice na terenie Europy

W niektórych krajach UE, np. w Belgii czy w Holandii, znajdziemy broń nuklearną. Należy ona jednak do Stanów Zjednoczonych i została rozmieszczona w ramach porozumienia o współdzieleniu taktycznej broni nuklearnej (ang. Nuclear Sharing). 

Szczegółowe informacje na temat amerykańskich zapasów broni jądrowej, znajdujących się na terenie Europy, są obecnie jednak niejawne. Według aktualnych szacunków, w pięciu europejskich krajach NATO znajdowało się ok. 100 amerykańskich głowic. Te głowice pozostają pod pełną kontrolą USA. 

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

Przekaż nam 1,5% podatku!

Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583

Sprawdź jak przekazać!