Strona główna Wypowiedzi [Imponderabilia] Ile osób będzie pracowało na jednego emeryta?

[Imponderabilia] Ile osób będzie pracowało na jednego emeryta?

[Imponderabilia] Ile osób będzie pracowało na jednego emeryta?

Szymon Hołownia

Marszałek Sejmu
Polska 2050 Szymona Hołowni

[…] mając 1,1 dzietności [w Polsce – przyp. Demagog]. Przed chwilą 8 osób w wieku produkcyjnym, w latach 80., pracujących na 1 emeryta. A dzisiaj, za chwilę, bo to jeszcze nie teraz, mając 1,7.

„Imponderabilia”, 08.04.2025

Częściowa prawda

Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy: 

  • zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
  • rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.

Sprawdź metodologię

„Imponderabilia”, 08.04.2025

Częściowa prawda

Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy: 

  • zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
  • rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.

Sprawdź metodologię

  • Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) dotyczące współczynnika dzietności pochodzą z 2023 roku. Wyniósł on wtedy 1,158.
  • Zgodnie z danymi GUS w Polsce w latach 80. XX wieku na 1 osobę w wieku poprodukcyjnym przypadało 5 osób w wieku produkcyjnym. Liczbę 8 osób ostatni raz odnotowano w latach 50.
  • GUS prognozuje, że w 2045 roku na 1 osobę w wieku poprodukcyjnym będzie przypadało 1,71 osoby w wieku produkcyjnym. Według prognozy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na 1 emeryta będzie przypadało wtedy 1,63 ubezpieczonego.
  • Faktycznie coraz mniej osób w wieku produkcyjnym przypada na 1 osobę w wieku poprodukcyjnym. Dysproporcja między latami 80. a stanem obecnym nie jest jednak aż tak duża, jak twierdzi Szymon Hołownia – dlatego jego wypowiedź oceniamy jako częściową prawdę.

Hołownia chce więcej rozmowy o demografii

Karol Paciorek w rozmowie z Szymonem Hołownią na kanale „Imponderabilia” zapytał go o plany na pierwsze dni prezydentury. Kandydat Polski 2050 w odpowiedzi zaznaczył, że jego priorytetem będzie troska o szeroko rozumiane bezpieczeństwo – w tym stabilną sytuację demograficzną.

Marszałek Sejmu mówił, że wobec dominującej dyskusji na temat ograniczania migracji do Polski znika temat potrzeby powiększania ludności naszego państwa. Jego zdaniem starzejące się społeczeństwo będzie przynosiło mniejszy wkład w rozwój gospodarki. Szymon Hołownia przytoczył przy tym różne dane demograficzne, które postanowiliśmy sprawdzić.

Z trójki dzieci w latach 60. do jednego dziecka obecnie

Dane na temat dzietności kobiet w latach 1960–2023 można znaleźć na stronie Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Przede wszystkim jest to współczynnik dzietności, który oznacza liczbę dzieci, które urodziłaby przeciętnie kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego (15–49 lat).

Na początku lat 60. XX wieku współczynnik dzietności w Polsce wynosił 2,98. Oznacza to, że przeciętnie kobieta rodziła do 49. roku życia prawie trójkę dzieci. W 1990 roku wskaźnik ten spadł poniżej 2, do poziomu 1,90. W 2023 roku sięgnął już blisko 1, a dokładnie 1,16.

Od 2017 roku w Polsce stopniowo spada liczba urodzeń. W 2024 roku GUS odnotował 252 tys. urodzeń, co stanowi spadek względem poprzedniego roku o 20,5 tys. Liczbę urodzeń znacznie przewyższa liczba zgonów – 409 tys. w 2024 roku.

Wstępny szacunek współczynnika dzietności w Polsce za 2024 rok podała strona Birth Gauge – 1,11. Jej ustalenia skomentował zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego Andrzej Kubisiak. Zauważył, że wynik Polski jest najniższy w Europie. To także trzeci najniższy wynik wśród krajów Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

Zrównuje się liczba osób w wieku produkcyjnym i emerytalnym

Na podstawie danych GUS możemy prześledzić także rozwój i zmiany w strukturze ludności w latach 1950–2023. W tym kontekście Szymon Hołownia mówił o liczbie osób „w wieku produkcyjnym”. Chodzi o wiek zdolności do pracy, który GUS określa dla mężczyzn jako 18–64 lata, a dla kobiet – 18–59 lat. Osoby starsze określa się w statystyce mianem osób „w wieku poprodukcyjnym”.

Na początku lat 50. XX wieku na jedną osobę w wieku poprodukcyjnym przypadało 8,33 osoby w wieku produkcyjnym. Na przełomie lat 70. i 80. ten stosunek zmalał do 5. Według najnowszych danych, za 2023 rok, wynosi on 2,5. Na podstawie prognozy GUS można ponadto obliczyć, że w 2040 roku stosunek ten spadnie poniżej 2 (1,96), w 2045 roku osiągnie 1,71, a na początku lat 60. XXI wieku: 1,37.

Jak pokazuje prognoza Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), będzie to miało bezpośredni wpływ na liczbę osób ubezpieczonych przypadających na jednego emeryta. Warto przy tym zaznaczyć, że nie każda osoba w wieku produkcyjnym rzeczywiście pracuje – dlatego stosunek obliczony na podstawie danych ZUS jest niższy niż ten obliczony na podstawie danych GUS.

Według ZUS (s. 47) w 2040 roku na jednego emeryta będzie przypadać 1,88 ubezpieczonego. Na początku lat 60. XXI wieku stosunek ten spadnie do 1,24. W 2080 roku będzie to 1,19. Nawet wariant optymistyczny (s. 51) przewiduje na 2080 rok spadek do poziomu 1,29. W wariancie pesymistycznym (s. 49) jest to 1,10 ubezpieczonego na jednego emeryta.

Demagog współpracuje z kanałem „Imponderabilia”

W ramach współpracy z Karolem Paciorkiem z kanału „Imponderabilia” sprawdzamy wypowiedzi kandydatów na prezydenta – gości jego kanału. Skróty naszych analiz zobaczysz na nagraniu rozmowy z kandydatem. Ich pełne wersje przeczytasz na naszej stronie.

 

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

EMIF

Przekaż nam 1,5% podatku!

Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Od 10 lat prześwietlamy słowa polityków!

Koniec gry w oszusta! Przekaż 1,5% na Demagoga

Wspieram

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!