Kontekst wypowiedzi

Gościem Karoliny Lewickiej w programie „Wywiad Polityczny” w radiu TOK FM z 21 stycznia 2021 roku był senator Koalicji Obywatelskiej Marcin Bosacki. Wśród poruszanych tematów znalazła się sytuacja polityczna w Stanach Zjednoczonych oraz oczekiwania wobec prezydentury Joe Bidena. Jako jedno z wyzwań stojących przed nowym prezydentem polityk KO wymienił fakt, że trzy czwarte wyborców republikanów uważa, że ostatnie wybory prezydenckie nie były uczciwe.

Czy większość republikanów uważa wybory za sfałszowane?

Na to pytanie starało się odpowiedzieć wiele sondaży przeprowadzanych od czasu listopadowych wyborów, w których na prezydenta wybrany został Joe Biden. W tej analizie skupimy się na tych najbardziej aktualnych – poprzedzających wywiad Marcina Bosackiego, a dokonanych już po wydarzeniach na Kapitolu z 6 stycznia 2021 roku. Przypomnijmy, że tego dnia zwolennicy prezydenta Trumpa przypuścili atak na budynek, przekonani, że wybory zostały sfałszowane na korzyść demokratów. Więcej o tym zdarzeniu, a także o niebezpieczeństwach związanych z wyborczą dezinformacją w USA można przeczytać w przetłumaczonym przez nas artykule, który oryginalnie pojawił się na stronie Instytutu Poyntera.

W sondażu przeprowadzonym przez NPR/ PBS NewsHour/ Marist w dniach od 11 do 13 stycznia 2021 roku (1 173 ankietowanych) na pytanie o zaufanie do poprawności wyników wyborów 60 proc. wszystkich respondentów odpowiedziało pozytywnie, a 38 proc. wyraziło brak zaufania. Wśród wyborców identyfikujących się jako republikanie niechęć do przyznania, że Joe Biden został wybrany zgodnie z prawem, wyraziło 70 proc. ankietowanych, o czym możemy przeczytać w drugiej części raportu (s. 32). Z kolei 70 proc. respondentów wyraziło brak wiary, że wyniki wyborów zostały przedstawione w sposób dokładny.

Jedno z pytań w internetowym badaniu The Economist/YouGov (przeprowadzonym na 1 500 respondentach, w dniach 10-12 stycznia) brzmiało: „Jak duże jest twoje przekonanie, że wybory prezydenckie odbyły się uczciwie?”. 19 proc. wyborców republikanów odpowiedziało, że w ich przypadku jest ono niewielkie, natomiast 52 proc., że nie ma go wcale (razem daje to 71 proc. osób przekonanych o tym, że wybory były nieuczciwe). 70 proc. badanych stwierdziło, że w czasie wyborów miała miejsce duża liczba oszustw, a tylko 24 proc. wskazało, że malwersacji było niewiele. Zdaniem 76 proc. wspomniane oszustwa były wystarczające, by pozbawić Donalda Trumpa zwycięstwa przynajmniej w jednym stanie.

Jeśli chodzi o konkretne rodzaje oszustw, większość zwolenników republikanów uważa, że doszło do: niszczenia kart do głosowania (56 proc. wśród tych, którzy wierzą w fałszerstwa), takiego zaprogramowania maszyn do liczenia głosów, by zmieniać wyniki (57 proc.), wystawienia kart do głosowania korespondencyjnego osobom zmarłym lub tym, które się wyprowadziły (86 proc.), niedopuszczenia obserwatorów do obecności przy liczeniu głosów (73 proc.), głosowania obcokrajowców bez amerykańskiego obywatelstwa (79 proc.).

Data for Progress na zlecenie Vox w dniach 8-11 stycznia przeprowadziło internetowy sondaż z udziałem 1 233 ankietowanych. Wynika z niego, że 72 proc. wyborców Partii Republikańskiej, pomimo uznania przez Kongres za zwycięzcę wyborów prezydenckich Joe Bidena, wciąż nie ufa wynikom wyborów. 74 proc. (z czego 59 proc. w zdecydowany sposób) przychyla się do opinii, że zarzuty o fałszerstwa wyborcze budzą wątpliwości co do ostatecznych wyników i zwycięstwa kandydata demokratów

W dniach 9-14 stycznia stacja CNN zorganizowała z pomocą SSRC telefoniczną ankietę z udziałem 1003 respondentów. Wynika z niej, że 75 proc. republikanów (tak opisał siebie co czwarty ankietowany) jest zdania, że Joe Biden nie zdobył legalnie wystarczającej liczby głosów, by zostać prezydentem (32 proc. wśród wszystkich odpowiedzi), a 58 proc. uważa, że są na to solidne dowody. Wśród respondentów popierających Partię Republikańska 75 proc. nie wykazuje również zbyt dużej wiary w to, że wybory we współczesnej Ameryce odzwierciedlają wolę wyborców (57 proc. nie ma tego przekonania w ogóle).

Sondaż przeprowadzony w dniach 7-10 stycznia (1 239 zarejestrowanych wyborców) przez Quinnipiac University wskazuje, że 58 proc. wyborców nie uważa, że dochodziło do oszustw wyborczych o powszechnym charakterze, przeciwnego zdania jest 37 proc. Wśród republikanów opinię o ich powszechności podziela natomiast aż 73 proc. wyborców.

Według regularnych badań Morning Consult (próba badawcza ok. 2 tys. ankietowanych) przekonanie wyborców Partii Republikańskiej, że ostatnie wybory prezydenckie były („prawdopodobnie” lub „na pewno”) wolne i uczciwe, wynosi około 30 proc. Najmniej zwolenników pogląd ten miał 10 stycznia (22 proc.), a najwięcej – dokładnie tydzień później (36 proc.). Wśród wszystkich wyborców 65 proc. uważa, że wybory były uczciwe. Na poniższym wykresie możemy zapoznać się z zaufaniem wyborców w USA do systemu wyborczego, z podziałem na zwolenników demokratów i republikanów oraz wyborców niezależnych. Zauważyć można, że zaufanie ze strony republikanów bardzo mocno spadło w listopadzie, czyli wtedy, gdy ogłoszono wyniki wyborów prezydenckich.

Źródło: Morning Consult

Podsumowanie

Na podstawie przeanalizowanych sondaży przeprowadzonych w USA na przestrzeni ostatniego miesiąca, możemy stwierdzić, że wypowiedź senatora Bosackiego o tym, że trzy czwarte wyborców republikanów nie wierzy w uczciwość ostatnich wyborów, znajduje potwierdzenie w znakomitej większości badań opinii społecznej na ten temat. Z tego powodu wypowiedź uznajemy za prawdziwą.