Ordo Iuris opublikowało poradnik

Wraz z początkiem roku Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris udostępnił poradnik dotyczący wolności słowa, sumienia oraz wyznania w miejscu pracy. Dokument jest przeznaczony dla pracowników, przedsiębiorców, przedstawicieli zawodów medycznych oraz nauczycieli akademickich.

Jak czytamy we wprowadzeniu: „publikacja jest odpowiedzią na rosnącą liczbę zgłoszeń pracowników, przedsiębiorców, lekarzy, pielęgniarek, położnych, farmaceutów, wykładowców akademickich i wielu innych, którzy zwracają się do Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris o pomoc prawną w sporach prawnych powstających na płaszczyźnie zawodowej”.

W dokumencie przywoływane są obowiązujące ramy prawne, na które pracodawca lub pracownik mógłby się powołać, aby chronić swoje sumienie i uniknąć dyskryminacji ze względu na swoje przekonania.

Kilka porad dla hotelarzy

Popularność w sieci zyskał fragment poradnika, w którym autorzy przedstawiają ramy prawne i argumenty, na które może powołać się przedsiębiorca, aby odmówić wykonania usługi z powodu sprzeciwu sumienia (s.28). Jako jeden z przykładów przytoczono sytuację, w której właściciel hotelu może odmówić wynajmowania pokoi z łóżkami dwuosobowymi dla par, które nie są małżeństwami.

Z tego powodu dokument zaczął być przywoływany w mediach. Radio RMF 24 przytacza wypowiedzi hotelarzy, którzy traktują poradnik z przymrużeniem oka. Do tematu odniosła się również posłanka Monika Falej, której zdaniem Ordo Iuris dąży swoim poradnikiem do zmian w prawie.

Ordo Iuris chce aby hotele miały zakaz sprzedaży pokojów z dwuosobowym łóżkiem osobom, które nie są małżeństwem.

Łóżkowa histeria. Ciekawe jaki jest jej powód. Czy oni zdają sobie sprawę, że nikt nie bierze ich na poważnie? Jak nie to spoko. Przynajmniej można się pośmiać…

— Monika Falej (@FalejMonika) January 25, 2023

Posłanka Joanna Scheuring-Wielgus opublikowała nagranie na TikToku, w którym – podobnie jak Falej – sugeruje, że Ordo Iuris dąży do wprowadzenia takiego zakazu w hotelach.

Poradnik nie jest propozycją zmian

Twórcy poradnika podkreślają, że takie wartości jak wolność sumienia, wyznania i słowa są wartościami, które gwarantuje Konstytucja RP. Zdaniem autorów dokumentu nie istnieje katalog, który jasno określa, co jest dozwolone w miejscu pracy oraz w relacji pomiędzy pracownikiem i pracodawcą w zakresie wolności przekonań (s.13).

Ordo Iuris przedstawia listę ich zdaniem niedozwolonych praktyk, wśród których znalazły się m.in.:

• przekazywanie wbrew woli pracownika informacji o charakterze ideologicznym lub światopoglądowym,
• przymuszanie pracownika do zmiany światopoglądu,
• przymuszanie pracownika do wzięcia udziału w wydarzeniach wpisujących się w konkretny światopogląd,
• zmuszenie pracownika do ujawnienia religii lub światopoglądu.

Przedsiębiorcy i prawo do odmówienia usługi

W dalszej części dokumentu wskazano, że obowiązek zawarcia umowy z konsumentami dotyczy wyłącznie przedsiębiorstw strategicznych, świadczących usługi np. energetyczne (s. 25). Pozostali przedsiębiorcy mogą korzystać z pełnej swobody działalności gospodarczej. Poradnik podkreśla, że odmowa wykonania usługi, która nie wpisywałaby się w markę firmy, jest często spotykaną praktyką i nie jest niczym zaskakującym (s. 28).

Instytut wskazuje również, że szczególnie istotne w gospodarce wolnorynkowej są „postawy wzajemnego zaufania i uczciwości”, które mogą być przekazywane poprzez prowadzenie przez przedsiębiorstwo jasnego przekazu co do wyznawanych wartości (s. 28).

Pokoje hotelowe dla małżeństw to tylko przykład

Właśnie w tym kontekście w poradniku pojawia się historia o hotelarzu, który może odmówić parze nieformalnej wynajęcia jednego łóżka w hotelu. Nie jest to postulat zmiany w prawie, a jedynie przykład sytuacji, w której przedsiębiorca może powołać się na wolność sumienia i przytoczyć już obowiązujące argumenty prawne, które Ordo Iuris zebrało w poradniku.

Autorzy poradnika przywołują inne przykładowe sytuacje, w których przedsiębiorca mógłby powołać się na wolność sumienia. Są to m.in.:

• Księgarnia może odmówić dystrybucji książki zawierającej treści, których nie chce promować.
• Manufaktura artystyczna, która specjalizuje się w produkcji ręcznie robionych na drutach wełnianych ubrań dla dzieci w wieku od noworodka do 3 lat, angażująca się w inicjatywy społeczno-edukacyjne o „wcześniakach”, wysyłająca ręcznie robione czapeczki i skarpetki na oddziały neonatologiczne, ma prawo nie podjąć się zlecenia na wykonanie ubrań z czerwonym symbolem w kształcie pioruna jako oznaczenia ruchu politycznego o nazwie „Strajk Kobiet”, gdyż byłoby to sprzeczne z konsekwentnie przez nią przyjętą brand marketing policy.
• Zakład drukarski ma prawo odmówić wykonania usługi, gdzie literalne brzmienie dzieła zawiera treści, których nie chce promować.

Jerzy Kwaśniewski – jeden z autorów poradnika – odniósł się do tweeta Moniki Falej. Jak wyjaśnił, to nieprawda, że Ordo Iuris dąży do wprowadzenia zakazu wynajmowania pokoi hotelowych parom bez ślubu.

Kłamstwo. Proszę zacytować źródło, w którym postulujemy taki zakaz.

Albo przeprosić.

— Jerzy Kwaśniewski (@jerzKwasniewski) January 26, 2023