Strona główna Analizy Rejestracje i upadłości firm w UE. Najnowsze dane

Rejestracje i upadłości firm w UE. Najnowsze dane

Rejestracje i upadłości firm w UE. Najnowsze dane

Eurostat opublikował statystyki dotyczące rejestracji i upadłości firm w państwach UE w pierwszym kwartale 2021 roku.

  • W pierwszym kwartale 2021 roku liczba sezonowo skorygowanych rejestracji firm w Unii Europejskiej wzrosła o 0,3 proc. i spadła o 0,1 proc. w strefie euro, w porównaniu z czwartym kwartałem 2020 roku.
  • W pierwszym kwartale 2021 roku liczba deklaracji upadłości skorygowanych sezonowo wzrosła o 5,8 proc. w UE i o 1,8 proc. w strefie euro w porównaniu z czwartym kwartałem 2020 roku.
  • W trzecim kwartale nastąpiło gwałtowne odbicie, które przyniosło zarówno wzrost liczby nowo rejestrowanych przedsiębiorstw, jak i deklaracji bankructw. 

Eurostat, czyli Europejski Urząd Statystyczny, 3 maja 2020 roku opublikował dane kwartalne dotyczące rejestracji nowych przedsiębiorstw oraz deklaracji bankructw. Statystyki mają na celu dostarczyć bardziej aktualne i częstsze informacje od tradycyjnych rocznych statystyk demografii przedsiębiorstw, które można znaleźć pod tym linkiem.  Jest to szczególnie przydatne w przypadku najświeższych danych z lat 2020 i 2021, by śledzić istotne zmiany cyklu koniunkturalnego.

Informacje o rejestracji nowych przedsiębiorstw i oświadczeń o upadłości są pozyskiwane przez Eurostat od pierwszego kwartału 2015 roku. Dane do końca 2020 roku wysyłano fakultatywnie, a dane o bezwzględnej liczbie rejestracji nowych przedsiębiorstw i upadłości za pierwszy kwartał 2021 roku zostały przekazane przez krajowe urzędy statystyczne państw członkowskich UE, zgodnie z przepisami rozporządzenia (UE) nr 2019 /2152. Zebrane informacje przedstawiają zatem dane zgromadzone w okresie od pierwszego kwartału 2015 roku do końca pierwszego kwartału 2021 roku, nie uwzględniając wszystkich państw członkowskich UE. 

Poniższy wykres prezentuje krzywe rejestracji nowych firm oraz deklaracji bankructw w przedziale lat 2019–2021 w Unii Europejskiej.

Źródło: Eurostat

Wpływ pandemii COVID-19

Zebrane dane pozwalają na wyróżnienie dwóch trendów, które załamały się w pierwszym i drugim kwartale 2020 roku, co bezpośrednio możemy wiązać ze skutkami pandemii COVID-19. Pierwszy z nich to wzrost liczby rejestracji nowych firm w UE w przedziale od 2015 roku do końca 2019 roku. Drugi to tendencja spadkowa rejestracji upadłości, która od trzeciego kwartału 2020 roku znacznie się zwiększa. Tendencja wzrostowa była kontynuowana w IV kwartale 2020 roku, a także w I kwartale 2021 roku. Zarówno liczba deklaracji upadłości, jak i rejestracji nowych firm zwiększyła się w trzecim kwartale 2020 roku.

W pierwszym kwartale 2021 roku liczba sezonowo skorygowanych rejestracji firm wzrosła o 0,3 proc. w UE i spadła o 0,1 proc. w strefie euro w porównaniu z czwartym kwartałem 2020 roku, zaś liczba deklaracji upadłości w tym samym okresie (również sezonowo skorygowanych) wzrosła o 5,8 proc. w UE i o 1,8 proc. w strefie euro w porównaniu z czwartym kwartałem 2020 roku. W trzecim kwartale nastąpiło gwałtowne odbicie, które przyniosło zarówno wzrost liczby nowo rejestrowanych przedsiębiorstw, jak i deklaracji bankructw. 

Z porównania ostatniego kwartału 2020 roku oraz pierwszego kwartału 2021 roku wynika, że najwyższy wzrost rejestracji nowych przedsiębiorstw wykazała Litwa (16,2 proc.), Bułgaria (12,0 proc.) oraz Włochy (6,0 proc.), największy spadek dotknął Słowację (-24,2 proc.), Portugalię (-14,9 proc.) i Łotwę (-7,9 proc.).

Dla tego samego okresu obserwuje się największy spadek liczby deklaracji bankructw na Łotwie (-42,2 proc.), Estonii (-23,7 proc.) i Holandii (-20,1 proc.). Najwyższy wzrost bankructw został zaobserwowany w Rumunii (72,1 proc.), Polsce (16,6 proc.) oraz Hiszpanii (16,2 proc.). 

Zdaniem Eurostatu spadek w rejestracji niewypłacalności firm można wytłumaczyć działaniami rządów, które wspierały funkcjonowanie przedsiębiorstw, pozwalając im na kontynuację działalności i uniknięcie ogłoszenia upadłości. 

Ogólne trendy 

Według danych zebranych w okresie od 2015 roku do 2019 roku, we wszystkich sektorach gospodarki państw członkowskich Unii Europejskiej (z wyjątkiem handlu) liczba rejestrowanych firm rosła. W czwartym kwartale 2020 roku i pierwszym 2021 roku zdecydowany wzrost odnotowano w sektorze transportu oraz informacji i komunikacji. Największe spadki dotknęły usługi noclegowe i gastronomiczne, oraz aktywności związane z edukacją, zdrowiem i działalnością społeczną, a także handel. 

Źródło: Eurostat

Ogólnym trendem między rokiem 2015 a 2019 był spadek rejestrowanych upadłości. W pierwszym kwartale 2021 roku gwałtownie wzrosła liczba deklarowanych bankructw, szczególnie w takich sektorach jak: transport, usługi noclegowe i gastronomiczne oraz edukacja i działalność społeczna. Umiarkowanie wzrosły niewypłacalności w przemyśle i budownictwie, a nieznacznie w sektorze informacji i komunikacji. 

Źródło: Eurostat

Warto w tym miejscu nadmienić, że skala kryzysu związanego z pandemią COVID-19 oraz stosunkowo szybkie tempo wychodzenia z niego znacząco różni się w przypadku zestawienia z kryzysem z 2008 roku. Poza tym Polska jest krajem, który został stosunkowo – w porównaniu do innych krajów – mało dotknięty przez problemy ekonomiczne związane z pandemią, co podkreślają m.in. ekonomiści Banku Światowego czy London School of Economics.

Potencjalne korekty 

Do czwartego kwartału 2020 roku statystyki omówione w artykule Eurostatu zaliczane są do statystyk próbnych. Dobrowolny charakter gromadzenia danych do końca 2020 roku, a także ograniczone ramy czasowe nie pozwalają na zastosowanie korekty sezonowej (czyli korekty, której celem jest minimalizacja wpływu czynników sezonowych) w pełnej skali. W związku z tym prawdopodobnym jest, że z czasem pojawią się korekty uwzględniające dane w szerszym okresie czasowym. Jak podkreśla Eurostat, wszelkie wnioski dotyczące rejestracji przedsiębiorstw oraz deklaracji upadłości w krajach członkowskich Unii Europejskiej powinno się wyciągać z ostrożnością. 

Warto również zaznaczyć, że w omawianych badaniach Eurostatu upadłość przedsiębiorstwa rozumiana jest jako rozpoczęcie procedury upadłości poprzez wydanie oświadczenia sądowego, co nie zawsze oznacza zaprzestanie działalności. Wskaźnik upadłości jest wczesnym sygnałem o stanie nastrojów gospodarczych. W krajach członkowskich UE przyjmuje się różne definicje upadłości, stąd w badaniach zdecydowano się na przyjęcie wydania oświadczenia sądowego jako punktu odniesienia. 

Podobnie sprawa ma się z rejestracjami przedsiębiorstw, w badaniu rozumianych jako oświadczenie woli, a które nie muszą prowadzić do finalizacji procedur administracyjnych. Ze względu na wspomniane różnice nie powinno się porównywać danych kwartalnych z rocznymi.

Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Wpłać, ile możesz

Na naszym portalu nie znajdziesz reklam. Razem tworzymy portal demagog.org.pl

Wspieram

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!