W trakcie debaty prezydenckiej zorganizowanej przez Telewizję Polską 6 maja 2020 roku Stanisław Żółtek stwierdził, że giełda polska traci najwięcej z powodu kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa. Wypowiedź padła w kontekście pytania o to, jak wrócić do wysokiego tempa rozwoju z ostatnich lat. 

Na potrzeby analizy powyższej wypowiedzi wzięliśmy pod uwagę okres od 2 stycznia 2020 roku do dnia debaty, czyli do dnia 6 maja 2020 roku i przeanalizowaliśmy indeksy giełdowe wybranych krajów europejskich, a także Stanów Zjednoczonych.

Początkowa data 2 stycznia została przyjęta z uwagi na fakt, iż niezwykle trudno jest wskazać w sposób jednoznaczny moment, od którego koronawirus zaczął oddziaływać na światową gospodarkę. Zwrócić należy również uwagę na to, że rozwój pandemii przebiegał nieregularnie, a poszczególne kraje przyjmowały różne ograniczenia życia gospodarczego i mechanizmy wsparcia kryzysowego (które to działania w istotny sposób determinowały notowania giełdowe) w różnych od siebie terminach. Przyjęta w analizie data 2 stycznia pozwala więc zobiektywizować wpływ koronawirusa na sytuację na giełdach, ukazując pełną skalę jego oddziaływania.

Polska

WIG

Indeks WIG to pierwszy polski indeks giełdowy, obliczany od 16 kwietnia 1991 roku. Obecnie WIG obejmuje wszystkie spółki notowane na Głównym Rynku GPW, które spełnią bazowe kryteria uczestnictwa w indeksach. Obowiązuje w nim zasada dywersyfikacji, mająca na celu ograniczenie udziału pojedynczych spółek i sektora giełdowego. WIG jest indeksem dochodowym, a przy jego obliczaniu uwzględnia się zarówno ceny zawartych w nim akcji, jak i dochody z dywidend oraz praw poboru.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 59 048,28 pkt. W analizowanym okresie zaobserwować można od 19 lutego trend spadkowy, który skutkował osiągnięciem wartości minimalnej indeksu dnia 13 marca. W stosunku do 2 stycznia WIG zanotował spadek o blisko 37,06 proc. Począwszy od tego dnia indeks stopniowo odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 44 312,99 pkt., co stanowiło wzrost o 19,24 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 24,95 proc. w porównaniu do początku roku.

WIG20

Indeks WIG20 jest obliczany od 16 kwietnia 1994 roku na podstawie wartości portfela akcji 20 największych i najbardziej płynnych spółek z Głównego Rynku GPW. Jest to indeks typu cenowego, co oznacza, że przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie ceny zawartych w nim transakcji, nie uwzględnia się natomiast dochodów z tytułu dywidend. W indeksie WIG20 nie może uczestniczyć więcej niż pięć spółek z jednego sektora giełdowego.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 2200,10 pkt. W analizowanym okresie, od 19 lutego, obserwowalny był trend spadkowy, skutkujący osiągnięciem wartości minimalnej indeksu dnia 12 marca. Porównując to z danymi z 2 stycznia, WIG20 zanotował spadek o blisko 40,65 proc. Od tego momentu indeks stopniowo odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 1567,98 pkt., co stanowiło wzrost o 20,08 proc. w porównaniu do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 28,73 proc. w stosunku do początku roku.

WIG30

Indeks WIG30 jest publikowany od 23 września 2013 roku na podstawie wartości portfela akcji 30 największych i najbardziej płynnych spółek z Głównego Rynku GPW. Jego wartość bazowa ustalona została na dzień 28 grudnia 2012 roku, kiedy to wyniosła 2582,98 pkt. WIG30 jest indeksem typu cenowego, co oznacza, że przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie ceny zawartych w nim transakcji bez uwzględniania dochodów z tytułu dywidend. W indeksie WIG30 nie może uczestniczyć więcej niż siedem spółek z jednego sektora giełdowego, natomiast udział jednej spółki jest ograniczany do 10 proc. w indeksie.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 2527,76 pkt. Od 19 lutego miał miejsce trend spadkowy, którego skutkiem było osiągnięcie wartości minimalnej indeksu dnia 12 marca. W stosunku do 2 stycznia WIG30 zanotował spadek o blisko 39,82 proc. Od tego dnia stopniowo indeks odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 1813,31 pkt. Oznacza to wzrost o 19,20 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 28,26 proc. w porównaniu do początku roku.

Niemcy

DAX

DAX jest najważniejszym niemieckim indeksem akcji, na który składa się 30 spółek. To tzw. indeks wynikowy, co oznacza, że bierze pod uwagę nie tylko wzrost cen akcji, ale również wzrost kapitału poprzez wypłatę dywidendy. Jest najważniejszym indeksem Giełdy Niemieckiej (Frankfurter Wertpapierbörse, Frankfurt nad Menem). Został uruchomiony 1 lipca 1988 roku.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 13 385,93 pkt. W analizowanym okresie trend spadkowy obserwowalny był od 19 lutego. Przyniosło to skutek w postaci osiągnięcia wartości minimalnej indeksu dnia 18 marca. Porównując to z wartością osiągniętą 2 stycznia, okazuje się, że DAX zanotował spadek o blisko 36,94 proc. Od tej chwili indeks odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 10 606,20 pkt., co przekłada się na wzrost o 25,64 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 20,77 proc. w stosunku do początku roku.

Austria

ATX

ATX jest najważniejszym indeksem giełdowym Wiedeńskiej Giełdy Papierów Wartościowych (Wiener Börse). Jest to indeks cenowy, obliczany na podstawie kursów akcji 21 największych spółek giełdowych. Udział poszczególnych akcji zmienia się w zależności od kapitalizacji danego przedsiębiorstwa.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 3 229,37 pkt. W analizowanym okresie trend spadkowy można było obserwować od 19 lutego. Minimalną wartość indeks osiągnął 18 marca. W stosunku do dnia 2 stycznia ATX zanotował spadek o blisko 49,50 proc. Indeks od tej pory stopniowo odbudowuje się, osiągając w dniu debaty 2 185,32 pkt. Oznacza to wzrost o 34,00 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 32,33 proc. w porównaniu z początkiem roku.

Hiszpania

IBEX35

IBEX35 to indeks giełdowy grupujący 35 największych i najpłynniejszych spółek akcyjnych Giełdy Papierów Wartościowych w Madrycie.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 9 691,20 pkt. W analizowanym okresie od 19 lutego obserwowaliśmy trend spadkowy, którego skutkiem było osiągnięcie 16 marca wartości minimalnej indeksu. W stosunku do dnia 2 stycznia IBEX35 zanotował spadek o blisko 36,98 proc. Odtąd ze zmiennym skutkiem indeks stara się odbudować swoją wartość, oscylując w granicach 6 500-7 000 pkt. W dniu debaty indeks osiągnął 6 671,70 pkt., co stanowiło wzrost o 9,24 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 31,16 proc., porównując to z początkiem roku.

Włochy

FTSE MIB 

FTSE MIB jest referencyjnym indeksem giełdowym dla włoskiej krajowej giełdy Borsa Italiana, która zastąpiła MIB-30 we wrześniu 2004 roku. Indeks składa się z 40 najczęściej notowanych klas giełdowych.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 23 836,26 pkt. W analizowanym okresie trend spadkowy rozpoczął się 19 lutego. Wartość minimalną indeks osiągnął 12 marca. W stosunku do dnia 2 stycznia FTSE MIB zanotował spadek o blisko 37,51 proc. Od tej pory indeks odbudowuje stopniowo swoją wartość, osiągając w dniu debaty 17 159,31 pkt., co stanowiło wzrost o 15,21 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 28,01 proc. w porównaniu do początku roku.

Francja

CAC 40

CAC 40 to francuski indeks akcji giełdy Euronext. Skupia on 40 najsilniejszych spółek spośród 100 o najwyższej kapitalizacji na Giełdzie Paryskiej. 

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 6 041,50 pkt. Od 19 lutego zaczęto odnotowywać trend spadkowy, w efekcie którego wartość minimalna została przez indeks osiągnięta 12 marca. W stosunku do dnia 2 stycznia CAC 40 zanotował spadek o blisko 37,85 proc. Od tego dnia stopniowo indeks odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 4 433,38 pkt., czyli wzrastając o 18,07 proc w porównaniu do najgorszego notowania okresu oraz spadając o 26,62 proc. w stosunku do początku roku.

Węgry

BUX

BUX jest indeksem giełdowym typu blue chip, składającym się z maksymalnie 25 (obecnie 15) głównych węgierskich spółek notowanych na giełdzie w Budapeszcie.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 46 230,22 pkt. W analizowanym okresie można było zaobserwować od dnia 19 lutego trend spadkowy, który 18 marca przyniósł skutek w postaci osiągnięcia wartości minimalnej indeksu. W stosunku do 2 stycznia BUX zanotował spadek o blisko 36,27 proc. Odtąd indeks stopniowo odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 34 557,17 pkt. W porównaniu do najgorszego notowania okresu oznaczało to wzrost o 17,28 proc., natomiast w stosunku do początku roku nastąpił spadek o 25,25 proc.

Czechy

PX

Indeks PX jest oficjalnym wskaźnikiem cen praskiej giełdy. Jest to indeks cen ważonych w wolnym obrocie, składający się z najbardziej płynnych akcji i obliczany w czasie rzeczywistym.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 1 123,91 pkt. Trend spadkowy rozpoczął się 19 lutego, skutkując osiągnięciem wartości minimalnej indeksu 18 marca. W stosunku do 2 stycznia PX zanotował spadek o blisko 38,57 proc. Od tego momentu wartość indeksu jest stopniowo odbudowywana, a w dniu debaty osiągnęła 872,71 pkt., co stanowiło wzrost o 26,41 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 22,35 proc., jeśli porównać to z początkiem roku.

Wielka Brytania

FTSE 100

FTSE 100 to indeks akcji spółek giełdowych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Londynie. Obejmuje on 100 największych spółek spełniających wiele wymagań dotyczących płynności, kapitalizacji itp. Indeks FTSE uznaje się za barometr brytyjskiej gospodarki.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 7 604,3 pkt. Od dnia 19 lutego można było obserwować trend spadkowy, skutkujący osiągnięciem wartości minimalnej indeksu 23 marca. W stosunku do 2 stycznia FTSE 100 zanotował spadek o blisko 34,33 proc. Od tego dnia indeks odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 5 853,76 pkt., co oznacza wzrost o 17,22 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 23,02 proc. w porównaniu do początku roku.

Holandia

AEX

AEX to indeks giełdowy spółek notowanych na giełdzie w Amsterdamie – Euronext Amsterdam. Indeks został uruchomiony w 1983 roku pod nazwą European Option Exchange. W jego skład wchodzi 25 największych spółek.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 612,87 pkt. W analizowanym okresie trend spadkowy obserwowalny był od 14 lutego, a wartość minimalną indeks osiągnął 18 marca. W stosunku do 2 stycznia AEX zanotował spadek o blisko 34,06 proc. Od 18 marca indeks stopniowo odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty 505,55 pkt., czyli rosnąc o 25,11 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadając o 19,66 proc. wobec początku roku.

Belgia

BEL 20

BEL 20 to indeks giełdowy spółek notowany na giełdzie Euronext Brussels. W jego skład wchodzi 20 największych belgijskich przedsiębiorstw.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 4 015,93 pkt. W analizowanym okresie trend spadkowy rozpoczął się 17 lutego, skutkując osiągnięciem przez indeks wartości minimalnej dnia 17 marca. W stosunku do 2 stycznia BEL 20 zanotował spadek o blisko 37,03 proc. Indeks jednak stopniowo odbudowuje swoją wartość, osiągając w dniu debaty wartość 2 998,46 pkt., co przełożyło się na wzrost o 18,57 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 25,34 proc. w porównaniu do początku roku.

Rosja

RTS

Indeks RTS to indeks giełdowy 50 największych spółek notowanych na Moskiewskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 1 564,18 pkt. Trend spadkowy zaczął mieć na niej miejsce 19 lutego. Skutkiem tego było osiągnięcie wartości minimalnej indeksu dnia 18 marca. W stosunku do dnia 3 stycznia RTS zanotował spadek o blisko 46,79 proc. Od tego momentu stopniowo odbudowuje on swoją wartość, osiągając w dniu debaty 1 111,43 pkt., co stanowiło wzrost o 33,54 proc. w porównaniu do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 28,94 proc. w stosunku do początku roku.

Stany Zjednoczone

DJIA 

Dow Jones Industrial Average – jeden z najważniejszych indeksów akcji spółek notowanych na New York Stock Exchange i NASDAQ. Obecnie składa się na niego 30 największych amerykańskich przedsiębiorstw.

Wartość indeksu na początku roku wyniosła 28 868,8 pkt. W analizowanym okresie zaobserwować można było od dnia 20 lutego trend spadkowy, który skutkował osiągnięciem wartości minimalnej indeksu 23 marca. Porównując to do danych z 2 stycznia, okazuje się, że DJIA zanotował spadek o blisko 35,60 proc. Odtąd indeks odbudowuje swoją wartość, a w dniu debaty osiągnął 23 664,64 pkt., co stanowiło wzrost o 27,28 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 19,92 proc. porównując z początkiem roku.

S&P 500

S&P 500 to indeks giełdowy, w skład którego wchodzi 500 przedsiębiorstw o największej kapitalizacji, notowanych na New York Stock Exchange i NASDAQ. Są to głównie przedsiębiorstwa amerykańskie. Indeks ten jest najbardziej znanym wskaźnikiem zarządzanym przez Standard & Poor’s oddział McGraw-Hill.

Na początku roku jego wartość wyniosła 3 257,85 pkt. W analizowanym okresie obserwowaliśmy od 19 lutego trend spadkowy, którego skutkiem było osiągnięcie 23 marca wartości minimalnej indeksu. W stosunku do 2 stycznia S&P 500 zanotował spadek o blisko 31,32 proc. Indeks odtąd stopniowo się odbudowuje, osiągając w dniu debaty wartość 2 848,42 pkt., czyli odnotowując wzrost o 27,31 proc. w stosunku do najgorszego notowania okresu oraz spadek o 12,57 proc. w stosunku do początku roku.

Podsumowanie 

Na podstawie powyższych danych nie można stwierdzić – w myśl wypowiedzi Stanisława Żółtka – że to giełda polska traci najwięcej. 

Przypomnijmy, w najgorszym notowaniu w stosunku od początku roku polskie indeksy traciły odpowiednio: WIG 37,06 proc., WIG20 40,65 proc. oraz WIG30 39,82 proc.

Spośród przeanalizowanych giełd dużo słabiej radziła sobie giełda rosyjska (spadek o 46,79 proc.) i austriacka (spadek o 49,50 proc.). Dodatkowo kilka giełd odnotowywało gorsze wyniki niż polski WIG, w tym czeski PX (spadek o 38,57 proc.), francuski CAC 40 (spadek o 37,85 proc.) oraz włoski FTSE MIB (spadek o 37,51 proc.).

Oczywiście zaznaczyć należy, że przeanalizowane zostały wybrane giełdy, a nie wszystkie istniejące. Jednak pokazanie giełdy o większych stratach od polskiej należy uznać za dowód wystarczający na potrzeby analizy tej wypowiedzi.

Dodatkowo warto odnotować, że Stanisław Żółtek pominął istotny z punktu widzenia tej analizy fakt, iż wspomniane giełdy odrabiają straty wywołane paniką na wskutek rozprzestrzeniającej się pandemii koronawirusa. Wypowiedź sugeruje natomiast, że spadki te trwają nadal (w dniu debaty), co nie jest prawdą, gdyż indeksy odrabiały straty.

Od najgorszego notowania w analizowanym okresie do dnia debaty indeksy wzrastały następująco: WIG o 19,24 proc., WIG20 o 20,08 proc., WIG30 o 20,08 proc., DAX o 25,64 proc., AXT o 34,00 proc., IBEX35 o 9,24 proc. (słabiej niż polskie indeksy), FTSE MIB 15,21 proc. CAC 40 o 18,07 proc. (słabiej niż polskie indeksy), BUX 17,28 proc. (słabiej niż polskie indeksy) czy RTS o 33,54 proc. Dane te świadczą również o tym, że w kwestii odrabiania spadków polska giełda nie radziła sobie najgorzej.

Biorąc pod uwagę całość analizy, wypowiedź Stanisława Żółtka uznajemy za fałszywą.