Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Ograniczenie 800 plus ze względu na deficyt? Sprawdzamy
Ograniczenie 800 plus ze względu na deficyt? Sprawdzamy
Kolejne złe informacje dla Polski. Raport opublikowany przez Komisję Europejską w związku z procedurą nadmiernego deficytu pokazuje, że wydatki na politykę społeczną, na politykę senioralną, mają być w Polsce ograniczone.
- Komisja Europejska zawnioskowała do Rady Unii Europejskiej o wszczęcie procedury nadmiernego deficytu m.in. wobec Polski. Dokument, na który powołuje się Marlena Maląg, nie został jednak wydany w związku z tą procedurą.
- Wypowiedź polityczki dotyczy propozycji zaleceń przygotowanej przez Komisję Europejską. Rada UE może wydać Polsce te zalecenia w ramach europejskiego semestru. Chodzi o przegląd sytuacji, który ma na celu koordynację polityki społeczno-gospodarczej państw członkowskich.
- W dokumencie tym nie napisano, że wydatki na politykę społeczną i senioralną w Polsce mają być ograniczone. Zalecono jedynie „lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych” oraz wprowadzenie zachęt do pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego i do przechodzenia z KRUS do ZUS (s. 12).
- Zalecenie lepszego ukierunkowania świadczeń społecznych pojawiło się w dokumentach Rady UE w 2020 i 2022 roku, czyli w czasach rządów PiS. W 2023 roku Komisja Europejska stwierdziła brak postępu w realizacji tych zaleceń (s. 31, 33).
Maląg: UE zaleca ograniczenie wydatków na politykę społeczną i senioralną
Komisja Europejska opublikowała 19 czerwca 2024 roku komunikat dotyczący kondycji unijnej gospodarki. KE poinformowała, że zwróci się do Rady UE z wnioskiem o rozpoczęcie procedury nadmiernego deficytu w przypadku 12 państw. Wśród nich jest wymieniona Polska. Przyczyny tej decyzji wyjaśniliśmy w osobnej analizie.
Zdaniem Marleny Malag to nie koniec „złych informacji dla Polski”. Była minister w nagraniu opublikowanym na TikToku stwierdziła, że w jednym z raportów opublikowanych przez komisję w związku z procedurą nadmiernego deficytu zalecono ograniczenie wydatków na politykę społeczną i senioralną.
@pis_orgNie ma na to naszej zgody! – Posłuchajcie Europoseł PiS Marleny Maląg!♬ oryginalny dźwięk – Prawo i Sprawiedliwość – Prawo i Sprawiedliwość
Sprawdziliśmy, czy rzeczywiście KE opublikowała podobny raport i czy pojawiły się w nim takie zalecenia.
„Raport” nie jest związany z procedurą nadmiernego deficytu
Przygotowany przez KE dokument, który Marlena Maląg trzyma w ręku, to propozycja zaleceń, które Rada UE może wydać Polsce w sprawie polityki budżetowej, gospodarczej, strukturalnej, społecznej i zatrudnienia. Nie jest on związany z procedurą nadmiernego deficytu.
Ten dokument to jeden z elementów tzw. semestru europejskiego, czyli corocznego procesu koordynacji polityki społeczno-gospodarczej państw członkowskich na szczeblu UE. Jak to wygląda w praktyce?
Państwa członkowskie regularnie otrzymują od Rady tego rodzaju zalecenia. Zanim to nastąpi, propozycję zaleceń dla państw członkowskich przygotowuje Komisja Europejska. W kolejnym kroku proponowane rekomendacje są analizowane i omawiane przez ekspertów państw członkowskich oraz uzgadniane przez unijnych ministrów gospodarki i finansów. Dopiero na kolejnym etapie zalecenia są dyskutowane w gronie szefów państw i rządów w czasie posiedzenia Rady Europejskiej, a następnie formalnie przyjmuje je Rada UE.
W zaleceniach brak informacji na temat cięć wydatków na politykę społeczną i senioralną
W przedstawionej przez KE propozycji zaleceń zwrócono uwagę na obszary polityki, które generują koszty i w związku z tym wymagają poprawy. W punkcie 18 uzasadnienia zaleceń KE stwierdza, że świadczenia socjalne w Polsce są nieukierunkowane. Ponadto nie kontroluje się ich efektów na poziomie gospodarstw domowych.
Komisja zauważyła również w punkcie 19, że populacja Polski jest jednym z najszybciej starzejących się społeczeństw w UE. Zachowanie w przyszłości godnego poziomu emerytur będzie wymagało od państwa działań na rzecz podnoszenia efektywnego wieku emerytalnego. Chodzi o zachęty do pozostania na rynku pracy mimo przekroczenia ustawowego wieku emerytalnego.
Na podstawie przedstawionej diagnozy KE wydała zalecenia, zgodnie z którymi Polska powinna poprawić efektywność wydatków publicznych m.in. poprzez „lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych” (s. 12). Nie napisano, że musi się to dokonać poprzez ograniczenie wydatków.
Komisja w rekomendacjach powtórzyła, że aby zapewnić stabilność systemu emerytalnego oraz godny poziom emerytur w przyszłości, zaleca się Polsce „wprowadzenie środków służących podwyższaniu rzeczywistego wieku przejścia na emeryturę”. Warto jeszcze raz podkreślić – chodzi tu o zachęty do dalszej pracy dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny, a nie o podwyższanie wieku emerytalnego.
KE wskazuje, że system opieki społecznej działa z ograniczoną mocą
Wspomniane wyżej zalecenia nie są nowością. Identyczne wydano już wcześniej, gdy u władzy wciąż był rząd PiS.
KE w raporcie z 2023 roku stwierdziła brak ukierunkowania świadczeń społecznych oraz brak kontroli efektów ich wdrażania na poziomie gospodarstw domowych, zwłaszcza w przypadku programu Rodzina 500+ (s. 11). Zdaniem KE sprawia to, że system opieki społecznej ma ograniczoną moc redystrybucyjną. W przypadku Polski 20 proc. najbogatszych Polaków otrzymuje wsparcie socjalne w takim samym stopniu jak 20 proc. najbiedniejszych (s. 11).
Dlatego Rada wskazała, że lepsze ukierunkowanie świadczeń prowadziłoby do bardziej efektywnego wykorzystania zasobów publicznych w walce z ubóstwem i do wspierania osób najbardziej potrzebujących (pkt 27). Na tej podstawie Rada wydała zalecenie lepszego ukierunkowania świadczeń społecznych.
Rada zalecała lepsze ukierunkowanie świadczeń społecznych również w 2020 (s. 7) oraz w 2022 roku (s. 9). W 2023 roku Komisja Europejska stwierdziła brak postępu w realizacji tych zaleceń (s. 31, 33). Co więcej, od 1 stycznia 2024 roku w Polsce 500+ zastąpiono świadczeniem w wysokości 800 zł. Stosowną ustawę Sejm przyjął już po wydaniu propozycji zaleceń przez KE, a prezydent podpisał ją, gdy Rada wydała już ostateczne zalecenia.
Polityka senioralna – komisja ostrzega przed niskimi emeryturami
W kontekście polityki senioralnej KE już w 2023 roku podkreśliła, że szybkie starzenie się polskiego społeczeństwa wraz z niskim ustawowym i faktycznym wiekiem emerytalnym prawdopodobnie doprowadzą do zmniejszenia świadczeń emerytalnych. Dotyczy to zwłaszcza kobiet – ze względu na krótszy staż pracy (s. 76).
W raporcie stwierdzono, że wypłaty świadczeń emerytalnych stały się bardziej hojne m.in. poprzez wprowadzenie 13. i 14. emerytury, także dla rolników ubezpieczonych w KRUS. Zmiany te zniechęcają jednak do dalszej pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego (s. 10-11).
Rada wydała więc w 2023 roku zalecanie: zwiększenie adekwatności przyszłych świadczeń emerytalnych i stabilności systemu emerytalnego. Jej zdaniem można to osiągnąć przez wprowadzenie środków służących podwyższaniu rzeczywistego wieku przejścia na emeryturę i przez reformę preferencyjnych systemów emerytalnych (s. 9).
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter