Aktualizacja 26.03.2025. Po publikacji analizy czytelnicy zwrócili nam uwagę, że wykorzystane przez nas dane IISS nie uwzględniają polskich wydatków z pozabudżetowego Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Po ich zsumowaniu polskie wydatki w 2024 roku przewyższyły izraelskie i tureckie oraz zbliżyły się do południowokoreańskich. Po ponownej weryfikacji informacji zaktualizowaliśmy ocenę z „fałsz” na „prawda”.

Aktualizacja 27.03.2025. W poprzedniej wersji analizy, obliczając kwoty wydatkowane na obronnść przez Polskę w 2024 roku, nie uwzględniliśmy faktu, że MON zasila z budżetu Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Oznacza to, że część pieniędzy (12,8 mld zł) policzyliśmy dwukrotnie (jako środki z budżetu i jako środki z FWSZ. Po ponownym przeliczeniu polskie wydatki pozostają wyższe niż izraelskie i tureckie, więc utrzymaliśmy ocenę prawda.

Sławomir Mentzen w trasie po Polsce

Poseł Konfederacji i kandydat w wyborach prezydenckich Sławomir Mentzen ponownie wyruszył w kampanijną trasę po Polsce. Jego celem jest zorganizowanie spotkania z wyborcami w każdym powiecie w kraju. W ramach jednego z takich wydarzeń odwiedził także Świdnicę.

W trakcie swojego wystąpienia polityk zwrócił uwagę na wysokość polskiego budżetu na obronność. Stwierdził, że jest on wyższy niż w Izraelu i Turcji oraz prawie taki jak w Korei Południowej. Powiedział także, że pieniądze, które Polacy odprowadzają w podatkach, następnie gdzieś giną. – Tylko co oni [politycy – przyp. Demagog] z nimi robią? Gdzie one giną, że amunicji i mundurów nie mamy? – pytał.

W tym tekście podsumowaliśmy więc aktualne dane i zestawienia dotyczące wydatków na obronność w różnych państwach.

Polska wśród państw z największymi budżetami na obronność

Najbardziej aktualne dane dotyczące budżetów na obronę narodową w różnych państwach pochodzą z publikacji Międzynarodowego Instytutu Studiów Strategicznych (IISS). 

Na mocy Ustawy o Obronie Ojczyzny od 2022 roku w Polsce funkcjonuje pozabudżetowy Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. IISS nie uwzględnił w swoim raporcie środków, które ten podmiot wydał na obronność (s. 67). Po publikacji pierwotnej wersji tej analizy zwrócił nam na to uwagę dziennikarz Radosław Ditrich (za co bardzo mu dziękujemy).

Pozabudżetowe środki z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych

Na mocy Ustawy o Obronie Ojczyzny od 2022 roku w Polsce funkcjonuje pozabudżetowy Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. IISS nie uwzględnił w swoim raporcie środków, które ten podmiot wydał na obronność (s. 67). Po publikacji pierwotnej wersji tej analizy zwrócił nam na to uwagę dziennikarz Radosław Ditrich (za co bardzo mu dziękujemy).

W ubiegłorocznym planie finansowym Funduszu wydatki prognozowano na ok. 48 mld zł. Pod koniec roku minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz poinformował, że ostatecznie wydano 71,1 proc. tych środków. To ok. 34,1 mld zł, czyli ok. 8,9 mld dolarów według kursu z dnia przed wypowiedzią.

Co jednak istotne, część ze środków Funduszu pochodzi z budżetu państwa (s. 2). W listopadzie 2024 roku wiceminister Bejda potwierdził w odpowiedzi na interpelację poselską, że do FWSZ przelano 12,8 mld zł. To środki zostały już raz wydane przez budżet, więc dla uniknięcia podwójnego ich rozliczenia powinniśmy odliczyć je od pieniędzy wydanych przez Fundusz. Daje nam to ostatecznie 21,3 mld zł, czyli 5,5 mld dolarów.

W grudniu ubiegłego roku resort obrony zdecydował się na przekazanie kolejnych 2,83 mld zł do Funduszu. Wskazuje na to zaktualizowany plan finansowy. Mimo to w ani w budżecie państwa, ani w rezerwach celowych nie znaleźliśmy żadnej informacji o tej zmianie. Dlatego nie uwzględniliśmy jej w naszych obliczeniach.

Polska wydała więcej niż Izrael i Turcja

Oznacza to, że według najnowszego wiarygodnego zestawienia porównującego budżety poszczególnych państw, uzupełnionego o dodatkowe informacje, Polska wydawała na obronność więcej niż Izrael, ale mniej niż Korea Południowa. 

Budżet Turcji na obronę narodową w zeszłym roku również był niższy od polskiego. Wyniósł 14,3 mld dolarów i nie przekroczył poziomu 2 proc. PKB. 

W tym roku Polska planuje wydać więcej

W tegorocznym budżecie Izraela znajdziemy planowane wydatki na obronność na poziomie 136 mld szekli (s. 61), czyli ok. 37,29 mld dolarów po kursie z dnia wypowiedzi. W Turcji za to planuje się wydać ok. 902,9 mld lir (s. 54), czyli 24,6 mld dolarów po kursie z dnia wypowiedzi 

Planowane wydatki Korei Południowej również są niższe od polskich. W budżecie na 2025 rok znajdziemy kwotę 673,3 trylionów wonów (s. 19), czyli ok. 46,4 mld dolarów po kursie z dnia wypowiedzi.

Jak wyglądała sytuacja w poprzednich latach?

Danymi dotyczącymi budżetów na obronność w poprzednich latach dysponuje Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI). Zmiany w wydatkach państw na przestrzeni lat przedstawiane są w tzw. stałych dolarach, które uwzględniają poziom inflacji.

Zgodnie z tymi informacjami w porównaniu roku 2022 z 2023 Polska zwiększyła swoje wydatki na wojsko o 11,4 mld. Wydatki Korei Południowej wzrosły o 0,5 mld, Izraela o 6,5 mld, a Turcji o 4 mld.

Natomiast stosunek wydatków wojskowych do produktu krajowego brutto w 2023 roku wyniósł w Polsce 3,8 proc. Korea Południowa wydała w tym samym czasie 2,8 proc. PKB, Izrael 5,3 proc., a Turcja 1,5 proc. Rok wcześniej Polska przeznaczyła na obronność 2,2 proc. PKB, Korea 2,8 proc., Izrael 4,5 proc., a Turcja 1,2 proc.

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

Przekaż nam 1,5% podatku!

Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583

Sprawdź jak przekazać!