[Aktualizacja 18.01.2024] Z początkiem 2024 nazwę oceny „częściowy fałsz” zmieniliśmy na „częściowa prawda”. Z tego powodu nazwę oceny zmieniliśmy także w opublikowanych wcześniej analizach wypowiedzi.

Rzecznik Praw Dziecka w ogniu krytyki

Jeden z punktów obrad 57. posiedzenia Sejmu dotyczył dyskusji nad sprawozdaniem z informacji o działalności Rzecznika Praw Dziecka w 2021 roku. Mikołaj Pawlak miał możliwość zaprezentowania wniosków zawartych w ponad 270-stronicowym raporcie.

Opozycja krytycznie odniosła się do wystąpienia rzecznika. Joanna Mucha zarzucała mu m.in. spokojną intonację w trakcie wystąpienia, podczas gdy w Polsce dzieci mierzą się z wieloma problemami. Cytując fragmenty raportu, zaznaczyła, że:

• co siódme dziecko w Polsce odczuwa niezadowolenie ze swojego życia w stopniu zagrażającym jego zdrowiu psychicznemu oraz
• co piąte dziecko ma poczucie odrzucenia przez rówieśników.

Szczegółową analizę danych z raportu rzecznika znajdziesz w naszej analizie.

Posłanka zwróciła także uwagę, że problemów dzieci należy upatrywać w pogarszającym się stanie opieki psychologicznej i psychiatrycznej. To właśnie dlatego dochodzi do coraz większej liczby prób samobójczych, w wyniku których ginie coraz więcej osób.

Dane mogą być niedoszacowane

Dane dotyczące prób samobójczych w Polsce znajdują się w zbiorze statystyk Policji, która dokumentuje zgłoszone przypadki. Co istotne, w statystykach wyróżnia się dwa rodzaje prób samobójczych: podjęte oraz próby zakończone zgonem (skuteczne), które w języku potocznym są utożsamiane jako samobójstwa.

W rozmowie z portalem Tvn24.pl dr Halszka Witkowska z Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego podkreśla, że skala samobójstw może być większa, nie każdy przypadek bowiem jest zgłaszany na policję.

Rośnie liczba prób samobójczych

W 2021 roku odnotowano 13 798 podjętych prób samobójczych, czyli o 1 785 więcej niż przed rokiem (12 013 prób podjętych w 2020 roku). 

Liczba skutecznych prób samobójczych wzrosła

Według statystyk Policji liczba prób samobójczych zakończonych zgonem wzrosła w ubiegłym roku z 5 165 do 5 201 (wzrost o 36). Jeśli chodzi o grupę dzieci i młodzieży, wskutek samobójstwa zmarło 127 osób (o 20 więcej niż przed rokiem). Ze statystyk wynika więc, że skuteczne próby samobójcze wśród dzieci i młodzieży stanowią 2,5 proc. ogółu.

Najwięcej skutecznych prób samobójczych odnotowano w przypadku osób w wieku produkcyjnym (od 19 do 64 lat) – 3 986, z czego 505 (najwięcej) wśród osób liczących od 35 do 39 lat. Relatywnie dużo samobójstw – w stosunku do dzieci i młodzieży – występuje wśród seniorów (1 072). Więcej na temat tego problemu przeczytasz w jednej z naszych analiz.

Problemy polskiej psychiatrii

Zgodnie z raportem Najwyżej Izby Kontroli z 2019 roku 630 tys. dzieci i młodzieży wymagało pomocy psychiatrycznej i psychologicznej. W Polsce brakuje jednak lekarzy specjalistów.

Obecnie w naszym kraju pracuje zaledwie 501 psychiatrów dziecięcych. Liczba ta może w kolejnych latach spaść ze względu na starzejącą się kadrę lekarską.

Ponadto problematyczną kwestią pozostaje zróżnicowany dostęp do leczenia specjalistycznego. Kontrola NIK wykazała, że w pięciu województwach (lubuskim, opolskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim) nie funkcjonował żaden oddział psychiatryczny dzienny, a w województwie podlaskim brakowało całodobowego, stacjonarnego oddziału dla dzieci i młodzieży.