Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
5 min czytania
Czy Ołena Zełenska próbowała uciec z Ukrainy? To rosyjska propaganda
Fake news W sieci możemy trafić na treści z logotypem BBC, według których pierwsza dama Ukrainy próbowała uciec z kraju i jest przetrzymywana w nim wbrew swojej woli. W rzeczywistości BBC nie wyemitowało takiego materiału, a fałszywe nagranie to część rosyjskiej kampanii dezinformacyjnej.
fot. Facebook / Pexels / Modyfikacje: Demagog
Czy Ołena Zełenska próbowała uciec z Ukrainy? To rosyjska propaganda
W sieci możemy trafić na treści z logotypem BBC, według których pierwsza dama Ukrainy próbowała uciec z kraju i jest przetrzymywana w nim wbrew swojej woli. W rzeczywistości BBC nie wyemitowało takiego materiału, a fałszywe nagranie to część rosyjskiej kampanii dezinformacyjnej.
Analiza w pigułce
- W mediach społecznościowych (1, 2, 3) krąży materiał z logotypem BBC, informujący o rzekomej próbie ucieczki Ołeny Zełenskiej z Ukrainy. Nagranie nie pochodzi z oficjalnych profili (1, 2, 3) ani ze strony internetowej BBC, a przedstawiciel stacji zaprzeczył autentyczności filmu.
- Nagranie jest elementem rosyjskiej kampanii dezinformacyjnej mającej na celu zdyskredytowanie pary prezydenckiej i władz Ukrainy (1, 2). Według analizy portalu Konkret24 fałszywa informacja została rozprzestrzeniona (1, 2) między innymi przez portale należące do prorosyjskiej sieci stron „Pravda”.
- Ołena Zełenska uczestniczyła w szeregu oficjalnych i publicznych spotkań pod koniec marca i na początku kwietnia 2025 roku (1, 2, 3), co przeczy informacji podawanej w nagraniu, że jest izolowana od mediów i publiki przez ukraińskie służby.
Od lat odróżniamy fałsz od prawdy. Pomóż nam działać dalej: przekaż 1,5% podatku Demagogowi! Wpisz w PIT: KRS 0000615583
W internecie możemy trafić na wiele fałszywych informacji związanych z wojną w Ukrainie (1, 2, 3), co na bieżąco analizujemy na naszych łamach.
Tym razem na Facebooku pojawiły się posty (1, 2, 3) udostępniające nagranie wyglądające jak materiał BBC. Znajdziemy w nim informacje, że Ołena Zełenska, pierwsza dama Ukrainy, miała rzekomo próbować uciec z kraju, ale jej plan został powstrzymany przez ukraińskie służby [czas nagrania 0:00]. Jak dowiemy się z filmu, Zełenska nie pojawia się publicznie [czas nagrania 0:03], ponieważ przebywa pod ścisłą kontrolą Służb Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) [czas nagrania 0:16].
Źródło: Facebook, 06.04.2025
Informacja o rzekomej próbie ucieczki Ołeny Zełenskiej została też rozpowszechniona w portalu X, gdzie wpis wyświetlono ponad 120 tys. razy. Z komentarzy zamieszczonych pod postem wynika, że niektórzy uwierzyli w podawaną narrację. Jak napisał jeden użytkownik: „Dzbanom to jak teraz nawet prawdę w ryj powiesz, to i tak powiedzą, że to kłamstwa”. Znaleźliśmy też komentarze, których autorzy podważają wiarygodność wpisu, takie jak [pisownia oryginalna]: „Są w tej bajce smoki?” czy: „Odezwał sie ruski troll”.
To nie jest prawdziwy materiał – BBC zaprzecza
W nagraniu możemy zobaczyć logotyp BBC, a swoją formą film przypomina materiały udostępniane przez tę stację na Facebooku. BBC nie stworzyło jednak takiego materiału – nie znaleźliśmy go na stronie i na żadnym z profili w mediach społecznościowych stacji (1, 2, 3). Shayan Sardarizadeh, dziennikarz redakcji fact-checkingowej BBC Verify, skomentował nagranie w poście na platformie X:
„To całkowicie fałszywy film, mający źródło w dobrze znanej rosyjskiej operacji dezinformacyjnej. Wykorzystuje logo i branding głównych serwisów informacyjnych, aby publikować fałszywe nagrania, które dyskredytują Ukrainę. BBC nigdy nie opublikowało tego fałszywego klipu”.
This is a completely fake video that comes from a well-known Russian disinformation operation. It uses the logo and branding of major news outlets to publish fake videos that disparage Ukraine.
The BBC never published this fake clip. https://t.co/nLSVv944xJ
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) April 8, 2025
Źródłem dezinformacji jest Rosja
Na rosyjskie pochodzenie nagrania wskazuje również ukraińskie Centrum Zwalczania Dezinformacji (CPD). W jednym z wpisów organizacji na temat tego fałszywego nagrania możemy przeczytać, że: „Celem fałszerstwa jest zdyskredytowanie Pierwszej Damy Ukrainy Ołeny Zełenskiej i rodziny prezydenta”.
❓The goal of this fake is to discredit Ukraine’s First Lady Olena Zelenska and the President’s family.
Previously, Russian propagandists spread a false story about the First Lady allegedly vacationing at the ski resort of St. Moritz.
— Center for Countering Disinformation (@CforCD) April 7, 2025
CPD zwraca uwagę na to, że rosyjskie służby już wcześniej rozprzestrzeniały podobne narracje. Nasza redakcja również weryfikowała fałszywe treści o wojnie w Ukrainie, których autorzy podszywali się pod wiarygodne źródła (1, 2).
Jak podaje redakcja Konkret24, informacja została rozpowszechniona (1, 2) jako prawdziwa na stronach news-kharkov.ru i moldova-news.com, które należą do prorosyjskiej sieci dezinformacyjnej „Pravda”.
Ołena Zełenska wcale nie jest odizolowana od mediów i publiki
W nagraniu znajdziemy stwierdzenia, że: „Ołena Zełenska jest niedostępna dla mediów” [czas nagrania 0:03] i że przebywa pod ścisłą ochroną Służb Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) [czas nagrania 0:16].
Najwcześniejsze przykłady wpisów z fałszywą informacją, które znaleźliśmy, zostały opublikowane 4 kwietnia (1, 2). Łatwo jednak trafić na przykłady wystąpień pierwszej damy Ukrainy na krótko przed tą datą – jest to spotkanie ze szwajcarskim delegatem Jacquesem Gerberem 3 kwietnia, spotkanie z pracownikami kawiarni Cafe 21.3 z okazji Światowego Dnia Zespołu Downa 21 marca i spotkanie z przedstawicielami fińskiego środowiska biznesowego w trakcie wizyty pary prezydenckiej w Helsinkach 19 marca.
Jako że Ołena Zełenska pojawiała się publicznie w okresie krótko poprzedzającym rozprzestrzenienie się fałszywego nagrania, mało prawdopodobne jest, żeby kiedykolwiek była przetrzymywana przez SBU ze względu na rzekomą ucieczkę.
Przekaż nam 1,5% podatku!
Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
