Ostatnie Pokolenie zorganizowało 13 grudnia 2024 roku  sześciogodzinny protest – blokadę Wisłostrady. Na proteście byli obecni nie tylko aktywiści, ale też m.in. Krzysztof Stanowski, założyciel Kanału Zero, który prowadził relację z wydarzenia. 

W trakcie nagrania Stanowski zapytał o opinię Janusza Korwin-Mikkego. Polityk ten uczestniczył w równoległym proteście, skierowanym przeciwko działaniom OP. Były poseł, stojący obok transparentu „Zieleń kocha CO₂”, stwierdził, że zazielenienie wzrasta i jest to zasługa zwiększonej emisji CO₂.

Błędna narracja powraca

Korwin-Mikke swoją wypowiedzią powielił mit, zgodnie z którym „im więcej CO₂, tym lepiej dla roślin”. Takie przekonanie opiera się na założeniu, że skoro w procesie fotosyntezy bierze udział dwutlenek węgla, to jego przyrost w globalnej skali stworzy lepsze warunki dla przyrody.

Słuszność tego stwierdzenia weryfikowaliśmy już wielokrotnie w naszych tekstach (1, 2, 3, 4, 5). CO₂ może przyspieszać tempo wzrostu roślin, ale wniosek, że tylko dzięki temu doświadczamy większego zazielenienia, jest uproszczeniem.

Emisja CO₂ rośnie i to nasza wina

Emisja dwutlenku węgla (CO₂), jednego z głównych gazów cieplarnianych, jest spowodowana w dużym stopniu przez działalność człowieka (np. przez spalanie paliw kopalnych). 

Naukowcy są w większości zgodni, że to gazy cieplarniane emitowane przez ludzkość – nie tylko CO₂, lecz także metan, tlenek azotu czy ozon – są głównym powodem wzrostu średniej globalnej temperatury o ponad 1 stopień Celsjusza w porównaniu do poziomu z epoki przedindustrialnej, czyli średniej z lat 1850-1900. Według Global Climate Raport 2023 rok był najcieplejszy w historii pomiarów. 

CO₂ ma nadal największy ze wszystkich gazów cieplarnianych wpływ na globalne ocieplenie. Obecnie na Ziemi emituje się go ponad 35 mld ton rocznie, z roku na rok coraz więcej. 

Coraz więcej liści

Zazielenienie Ziemi faktycznie się zwiększa. Pokazują to pomiary satelitarne, dzięki którym można szacować współczynnik ulistnienia (ang. Leaf Area Index, LAI), określający, w jakim stopniu powierzchnię ziemi pokrywają liście. W badaniu przeprowadzonym w 2019 roku naukowcy prześledzili, jak zmieniał się ten parametr w latach 2000-2017 – wyniki analiz opublikowano w czasopiśmie naukowym „Nature”.

Mapę z tego badania Korwin-Mikke wykorzystał w swoim wpisie internetowym, jednak przedstawił ją w zupełnie innym kontekście. Polityk tłumaczy zmiany wzrostem emisji CO₂, wynikającym z funkcjonowania na tych obszarach licznych elektrowni węglowych. 

Klimatyści i klimatyczki nie potrafią sobie wytłumaczyć, dlaczego aż o 15% wzrosło zazielenienie Ziemi…
Odpowiedź: bo jest nieco więcej CO2. Co ciekawe: zieleń najbardziej przyrasta w Chinach i Indiach, gdzie jest najwięcej elektrowni węglowych!
Bo one produkują najwięcej CO2!! pic.twitter.com/EqDgSjjhEv

— Janusz Korwin-Mikke (@JkmMikke) July 13, 2024

To błędna interpretacja, ponieważ według autorów badania większe zazielenienie na wskazanych terenach jest głównie następstwem sadzenia nowej roślinności i zwiększania obszarów uprawnych. Chiny i Indie są liderami w zazielenianiu krajobrazu (s. 125).

CO₂ jest dobre dla roślin, ale nie w dłuższej perspektywie

Po kolejnych obserwacjach, przeprowadzonych tym razem na obszarze Amazonii, grupa badaczy doszła do wniosku, że nawożenie dwutlenkiem węgla ma efekt, ale drugorzędny, gdyż nie zaobserwowano wzrostów zazielenienia właśnie w Amazonii i w innych rejonach, w których ludzie nie prowadzą działań zazieleniających.

Te konkluzje pokrywają się częściowo z pracą badawczą opublikowaną w „Nature” w 2018 roku. Czytamy w niej, że od 1982 do 2016 roku powierzchnia lasów wzrosła o ok. 7,1 proc. Okazało się też, że to bezpośrednia aktywność człowieka odpowiada za nieco ponad połowę (60 proc.) zmian w terenie. Kolejne 40 proc. wynika z innych czynników, takich jak zmiana klimatu.

Są dostępne analizy, które mówią więcej o wpływie CO₂ na poziom zazielenienia. Po badaniu przeprowadzonym w 2016 roku, w którym opierano się na danych NASA, faktycznie większość zasługi za zazielenienie ziemi przypisano wzrostowi emisji CO₂. Wtedy to dzięki prześledzeniu zmiany wskaźnika ulistnienia (w latach 1982-2011 – przypomnijmy, że wyżej opisane badanie obejmuje także nowsze dane) oraz dzięki symulacjom naukowcy stwierdzili, że nawożenie roślin dwutlenkiem węgla odpowiadało za 70 proc. efektu zazielenienia. Dla porównania – drugi najistotniejszy czynnik, czyli azot, odpowiadał tylko za 9 proc. tego efektu. 

Liczą się efekty długofalowe

Powyższe publikacje pokazują, że naukowcy nie podważają wpływu CO₂ na poziom zazielenienia. Warto jednak zauważyć, że im nowsze badania, tym mocniej podkreśla się rolę bezpośredniego działania człowieka (a nie emisji CO₂) jako czynnika kluczowego w procesie zazielenienia.

Należy pamiętać, że chociaż mogą istnieć krótkoterminowe korzyści z dostarczania dodatkowych ilości CO₂ roślinom, to długoterminowo i globalnie nadmiar CO₂ pogłębia efekt cieplarniany, co ma dla Ziemi i samych roślin negatywne skutki, takie jak np. pustynnienie, które w konsekwencji przekłada się na zmniejszenie liczby zalesionych obszarów. 

Równowaga jest ważna w naturze, a zmiana klimatu destabilizuje ten balans, co przynosi szkody przyrodzie. Rośliny, do których dwutlenek węgla trafia w nadmiarze, zmagają się z problemem ograniczonej dostępności innych składników odżywczych (np. azotu) oraz z niedoborem wody.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam