Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Polacy będą ginąć na wojnie za Ukrainę, USA i Żydów? Fałsz
Grafika rozpowszechnia fake newsy i teorie spiskowe na temat wojny w Ukrainie.
fot. Pexels / Modyfikacje: Demagog
Polacy będą ginąć na wojnie za Ukrainę, USA i Żydów? Fałsz
Grafika rozpowszechnia fake newsy i teorie spiskowe na temat wojny w Ukrainie.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- Na Facebooku opublikowano grafikę, na której wyrażono sprzeciw wobec rzekomego udziału Polaków w wojnie w Ukrainie. Czytamy na niej: „Żadnej wojny! Polacy nie będą ginąć za ukraińskich ludobójców, USA i wszechwładzę żydostwa!”.
- Twierdzenia, jakoby polscy żołnierze mieli zostać wysłani na wojnę w Ukrainie są fałszywe. Komentarz przesłany nam przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów zaprzecza, by tego typu działania były planowane.
- Odpowiedzialność za wojnę za naszą wschodnią granicą ponosi Federacja Rosyjska, ponieważ to ona zaatakowała Ukrainę z pogwałceniem praw międzynarodowych. Doniesienia jakoby za wydarzenia te odpowiadali Amerykanie czy Żydzi są elementami niczym niepotwierdzonych teorii spiskowych.
13 sierpnia 2023 roku na Facebooku pojawiła się grafika, na której zamieszczono komunikat: „Żadnej wojny! Polacy nie będą ginąć za ukraińskich ludobójców, USA i wszechwładzę żydostwa!”. Dodatkowo na dole ilustracji umieszczono przekreślone flagi Ukrainy, Stanów Zjednoczonych, Izraela i symbol społeczności LGBT+.
Post spotkał się z szerokim zainteresowaniem użytkowników Facebooka. Widoczność liczby reakcji została zablokowana, lecz wiemy, że wpis udostępniono blisko 250 razy. Wśród 10 komentarzy odnajdujemy głosy osób sprzeciwiających się rzekomym planom wysłania Polaków na wojnę. „Malo tegu Nie !!!w Polsce obce armie mamy swoich Polakow i my decydujemy o naszej ojczyznie a nie wrog” – czytamy.
Polacy zostaną wysłani na wojnę? To nieprawdziwe informacje
W treści omawianego posta zawarto sprzeciw wobec wojny oraz deklarację, że „Polacy nie będą ginąć za ukraińskich ludobójców”. Grafika sugeruje więc, że mieliby oni zostać wysłani na wojnę do Ukrainy.
Jak wielokrotnie wspominaliśmy na łamach Demagoga (1, 2, 3, 4), już od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku w sieci zaczęły pojawiać się fake newsy o rzekomych planach naszego rządu dotyczących wysłania polskich żołnierzy do Ukrainy. W rzeczywistości polski rząd nie ma takich zamiarów. Świadczy o tym publikowana już przez nas odpowiedź udzielona nam przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów.
„Polska nie planowała i nie planuje wysłania polskich żołnierzy na Ukrainę. Nasz kraj jest członkiem NATO, który wspólnie podejmuje decyzje dotyczące ewentualnej, bezpośredniej pomocy wojskowej. Sojusz Północnoatlantycki informował o tym, że nie wyśle natowskich żołnierzy na wojnę na terytorium naszego wschodniego sąsiada. NATO nie może pozwolić na eskalację konfliktu”.
Polska – podobnie jak wiele innych państw – wspiera Ukrainę, przekazując sprzęt wojskowy oraz angażując się w pomoc humanitarną i logistyczną.
Ukraińcy to nie ludobójcy. Kilka słów o manipulacji językiem
Na facebookowej grafice, wymieniając za kogo mieliby rzekomo ginąć Polacy, przyrównano Ukraińców do ludobójców: „Polacy nie będą ginąć za ukraińskich ludobójców”. Jest to manipulacja językowa, która służy negatywnemu wartościowaniu obywateli Ukrainy i szerzeniu nienawiści wobec nich, o czym dokładniej pisaliśmy w innej naszej analizie.
W kontekście ludobójstwa w przeszłości rozpowszechniano już fake newsy na temat Ukraińców, oskarżając ich m.in. o mordowanie ludności Donbasu czy o zbrodnię w Buczy.
Częstym zabiegiem antyukraińskiej propagandy jest również nazywanie Ukraińców „banderowcami”. Określenie to bezpośrednio nawiązuje do nazwiska Stepana Bandery, jednego z najbardziej znanych dowódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), odpowiedzialnej za zbrodnię na ludności polskiej w czasie II wojny światowej. Przyrównywanie wszystkich obywateli Ukrainy do „banderowców” negatywnie wartościuje ten naród, przedstawiając go jako zbrodniarzy nienawidzących Polaków. Nawiązywanie do bolesnej historii wywołuje również niechęć, a nawet nienawiść wobec uchodźców, co zniechęca Polaków do udzielania im pomocy, co jest jednym z głównych celów prorosyjskich działań propagandowych.
Polacy mają ginąć za Amerykanów? Nieprawdziwe teorie dotyczące udziału USA w wojnie w Ukrainie
W omawianym poście nie zabrakło również wspomnienia o Stanach Zjednoczonych: „Polacy nie będą ginąć za […] USA”. Jest to bezpośrednie nawiązanie do popularnej teorii spiskowej, według której Amerykanie mają być odpowiedzialni za wojnę w Ukrainie, którą wywołali w celu osiągnięcia własnych celów.
Osoby szerzące te fałszywe informacje twierdzą np., że wojna jest tak naprawdę konfliktem pomiędzy USA a Rosją, Amerykanie zorganizowali wydarzenia na Majdanie w 2014 roku, aby zainstalować w kraju marionetkowy rząd, a prawdziwym agresorem nie jest Federacja Rosyjska, tylko USA.
Te i podobne doniesienia obalaliśmy na łamach Demagoga już wielokrotnie (1, 2, 3, 4). Odpowiedzialność za wojnę w Ukrainie nie ponosi USA, lecz Federacja Rosyjska. Rosja zaatakowała Ukrainę z pogwałceniem praw międzynarodowych. Celem militarnej i humanitarnej pomocy Ukrainie jest m.in. zapewnienie jej możliwości samoobrony, zgodnie z zapisami Karty Narodów Zjednoczonych.
Co wspólnego mają Żydzi i wojna w Ukrainie? Nic, to kolejna teoria spiskowa
We wpisie nawiązano również do Izraela i ludności żydowskiej. „Polacy nie będą ginąć za […] wszechwładzę żydostwa!” – czytamy na facebookowej grafice.
Jak już wspominaliśmy, do szerzenia dezinformacji na temat wojny w Ukrainie wykorzystywane są różne teorie spiskowe. Tak jest również w przypadku „Niebiańskiej Jerozolimy”, do której zdaje się nawiązywać wpis. Teoria ta w internecie stała się popularna już kilka lat temu, a po wybuchu wojny powiązano ją z sytuacją w Ukrainie. Zakłada ona, że Żydzi stworzyli plany przeniesienia państwa Izrael na tereny Ukrainy. W tym celu mają m.in. przesiedlać Ukraińców do Polski czy przywłaszczać sobie ich ziemie, zasłaniając się budową szpitala.
„Niebiańska Jerozolima” opiera się jednak wyłącznie na plotkach i niesprawdzonych faktach historycznych. Nie ma żadnych dowodów na istnienie jakichkolwiek planów przeniesienia Izraela oraz udziału Żydów w wojnie za naszą wschodnią granicą. Więcej na temat wspomnianej teorii spiskowej przeczytasz w naszych analizach (1, 2, 3).
Podsumowanie – nie ulegajmy dezinformacji
Na grafice załączonej do posta pojawiła się również przekreślona tęczowa flaga symbolizująca społeczność LGBT+. Nie napisano jednak, w jaki sposób osoby te miałyby być powiązane z wojną w Ukrainie.
Pamiętajmy, że odpowiedzialność za wojnę w Ukrainie ponosi Rosja, nie USA, Żydzi czy Ukraińcy. Kremlowscy propagandziści nie ustają w wysiłkach mających na celu zrzucenie winy za wojnę na inne państwa czy organizacje. Dążą również do wzniecania strachu i niechęci do Ukraińców. Jeśli natkniecie się na kontrowersyjne posty w internecie dotyczące Ukrainy, zachęcamy do zachowania szczególnej ostrożności i sprawdzenia, czy podane tam informacje na pewno pochodzą z rzetelnego źródła.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter